%0 Journal Article %T تحلیل واژگان‌کاوی در تفسیرهای ادبی قرآن (با تأکید بر مکتب تفسیر ادبی معاصر) %J پژوهش های قرآنی %I دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی پژوهشکده اسلام تمدنی %Z 2251-9815 %A طیب حسینی, سید محمود %A مرتضوی, سید ابراهیم %D 2021 %\ 07/23/2021 %V 26 %N 99 %P 105-126 %! تحلیل واژگان‌کاوی در تفسیرهای ادبی قرآن (با تأکید بر مکتب تفسیر ادبی معاصر) %K تفسیر ادبی %K امین الخولی %K واژگان‌کاوی %K مفردات قرآن %R 10.22081/jqr.2021.58115.2953 %X تفسیر ادبی قرآن، تفسیری مبتنی بر علوم ادبی است که در دوران معاصر به‌وسیله امین‌الخولی، به‌شکل یک مکتب درآمد. این مکتب، یکی از رکن‌های خود را «واژگان‌کاوی» قرار داده است از آن روی که کشف معنای درست مفردات قرآن، نخستین گام برای فهم آن است. پژوهش حاضر، با روشی توصیفی- تحلیلی، واژگان‌کاوی را در تفسیرهای ادبی معاصر و گذشته بررسی کرده، نتیجه آنکه مکتب معاصر، واژگان‌کاوی را بر مبانیِ «دگرسانی معنایی واژگان» و «تطابق زبان قرآن با زبان عربی» استوار ساخته و بر این پایه، کشف معنای دقیق کلمه را منوط به کشف معنای عصر نزولی آن نموده است، و کشف این معنا را در گرو استمداد از مولفه‌هایِ «تشخیص معرّب از عربی»، «تکیه به معنای حسّی»، «بهره‌گیری از ذوق عربی» دانسته است. از نگاه این مکتب، بعد از کشف معنای عصر نزولی، باید کاربردهای واژه را در قرآن کاوید تا معنای قرآنی آن به‌دست آید، و در گام پایانی- با تکیه بر مبنای عدم ترادف- معنایی ویژه بیان گردد. بررسی تطبیقی این مؤلفه‌ها نشان می‌دهد که بیشتر آنها در تفاسیر ادبی کهن نیز استفاده شده و تفاوت آن با مکتب معاصر، از ابعادِ «عدم پایبندی به مؤلفه‌ها»، «عدم پیوند میان مؤلفه‌ها» و «عمیق‌تر نبودن تحلیل‌ها» در تفسیرهای گذشته است.  %U https://jqr.isca.ac.ir/article_70970_c59a5ebe2afc32a255cb42c5c353a626.pdf