TY - JOUR ID - 70968 TI - تبیین مبانی حضور فراتاریخی قرآن کریم JO - پژوهش های قرآنی JA - JQR LA - fa SN - 2251-9815 AU - نقی زاده, حسن AU - اسماعیلی زاده, عباس AU - جدی, حسین AD - استاد دانشگاه فردوسی مشهد AD - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد AD - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 26 IS - 99 SP - 5 EP - 30 KW - فراتاریخی بودن قرآن KW - نزاهت معنایی KW - جامعیت دلالی KW - خطاب‌های طولی DO - 10.22081/jqr.2020.58426.2984 N2 - از مسائل نوین قرآن‌شناختی که از سوی پاره‌ای از دگراندیشان مذهبی مطرح شده، انگاره تاریخ‌مندی آموزه‌های درون قرآنی است. باوجود ارتباط تنگاتنگ میان گفتمان جاودانگی قرآن و اثرپذیری آن از شرایط نزول، اما سازوکار التزام به ابعاد فراتاریخی‌ قرآن کریم، می‌تواند فصل نوینی را از مطالعات قرآنی فراروی قرآن‌پژوهان بگشاید. این مقاله، با به‌کارگیری رویکردی تبیینی-انتقادی، شبهات تاریخ‌مندی قرآن را اصولاً به دو ساحت «مفهوم‌شناختی» و «آیه‌شناختی» قابل ارجاع می‌داند. ازاین‌رو «مفاهیم قرآنی» نه‌تنها از ویژگی‌های ممتازی چون «قصدی‌بودن معنای واژگان نزد ماتن»، «نزاهت معنایی و جامعیت دلالی» و «هویت مستقل معنایی» در راستای ابعاد فراعصری برخوردارند، بلکه «آیه‌های قرآنی» نیز از رهگذر دو الگوی راهبردی قابل ارائه‌اند: الف) تعمیم‌گذاری مخاطبان قرآن در راستای ابعاد فراتاریخی آن، ب) خطاب‌های طولی دلالت‌های آیات قرآنی. التزام به مؤلفه‌های مزبور، نه‌تنها ابعاد و کارکرد نظارتی قرآن را در زمانه نزول بیش‌ازپیش می‌نماید، بلکه با سازوکاری که اساساً در بن‌مایه کاربست‌های آن به‌کار رفته، بر تمامی نیازهای کلان مخاطبان در سده‌های پسین نیز توسعه یافته است. UR - https://jqr.isca.ac.ir/article_70968.html L1 - https://jqr.isca.ac.ir/article_70968_348211dffb2c256537b5daa807074d25.pdf ER -