دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723The woman from the perspective of Revelationزن از منظر وحی4922325FAاحمدآقایی زاده ترابیJournal Article20170226دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Status of Woman in the Qur'anمکانت زن در قرآن122522326FAجعفرسبحانیJournal Article20170226In this article the following subjects are studied in the light of Qur'an: Nature and creation of women and her morale; a glance at the women's right; and the women's duties.
It is, further on, pointed out that whether there exists equality between male and female - as it is believed in the west - or equity. The writer contends that the Qur'an suggests equity; and he opposes the equality since here due to the distinction between the sexes, equality is against equity. In the end, dubious issues (shubhas) such as patriarchy, polygamy, and punishment of wife by the husband are answered. نویسنده در آغاز به آفرینش زن از نگاه قرآن پرداخته و وى را برخوردار از آفرینش یکسان با مرد دانسته تمام کمالات انسان را براى زن و مرد مشترک مىداند، سپس حقوق زن از نگاه قرآن را بررسى کرده، بحث ارث زن را مطرح مىنماید و در این زمینه ارث زن را همیشه کمتر از مرد نمىداند بلکه در حال نوسان بوده ملاک آن را مسئولیت انفاق مىداند. همچنین از حق مالکیت زن بحث کرده و به موضوع مهریه مىپردازد. در ادامه به وظایف زن اشاره کرده و آن را معادل اما متفاوت با وظایف مرد معرفى مىکند. آن گاه به نقد نگاه غرب به زن پرداخته یکسانانگارى وظایف زن و مرد را غیرعادلانه مىداند. در پایان چند شبهه راجع به قوّامیّت مرد بر زن، چند همسرى، زدن زن به هنگام نشوز را مطرح کرده از آنها پاسخ مىدهد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Woman from the Viewpoint of the Qur'an and the Culture of the Revelation Time (Part One)زن در نگاه قرآن و در فرهنگ زمان نزول (1)265322327FAمحمد هادیمعرفتحسنحکیم باشیمترجمJournal Article20170226The writer, in this article, intends to compare the status of woman in the Qur'an and in the culture of the age of Jahiliyyah (Paganism) before the revelation of the Qur'an and tries to demonstrate that the Qur'an has repudiated the false belief's of Jahiliyyah about the woman, and has taken well-thought measures in fighting against them. Accordingly, first the status of woman in the Qur'an expounded, and then the Qur'an's viewpoint about the superiority of boys over girls is analyzed. Further on, the reason for the philosophy of man's double share of inheritence as compared to that of the woman is expressed, and the error that the above decree is a recommendation by God rather than a necessity is criticized. Then, in two chapters, the role and status of woman both in witnessing and in judgment from the viewpoint of the Qur'an is reviewed; and finally, corporal punishment of women is considered - like slavery - among customs on which Islam has made time - tabled arrangement in order to gradually abolish it. To this end, the holy Prophet (S.A.W.) has first interpreted the above punishment as non - presecutive and unpainful in ayah 34, surah of Nisa' and in later ayahs along with the recommendation from the Prophet (S.A.W.) and the infallible Imams (A.S.) on treating women, The issue of punishment of women has totaly been ruled out. نگاهى گذرا به جایگاه ارزشمند زن در قرآن و پاسخ به برخى از شبهات قرآنى در موضوع حقوق و وظایف زن است.
نویسنده، نخست به منزلت زن در قرآن اشاره کرده و قوّامیّت مردان بر زنان را در قرآن بخاطر سرپرستى مرد بر خانواده مىداند که این سرپرستى به ویژگىهاى وجودى مرد و وظایفى که عرف زندگى زناشویى بر عهده او مىگذارد بازمىگردد. سپس به موضوع چرایى اینکه سهم مرد، دو برابر زن است، پرداخته و دلیل آن را وظایف سنگینتر و مسئولیت فراگیرتر مرد در فضایى که اسلام براى زندگى اجتماعى در سطح خُرد - خانواده - یا کلان ترسیم مىکند دانسته که در شرایط طبیعى سهم مرد از میراث را بیشتر مىسازد. در مورد علّتِ معادل بودن گواهى یک مرد با گواهى دو زن، فراموشى در زنان را به ویژه در جزئیّات دانسته و در مورد قضاوت زن معتقد است از آنجا که قضاوت از شئون ولایت کبراى امام المسلمین است و هر مسئولیتى که از جمله این شؤون باشد در قانون اسلام قابل واگذارى به زن نیست و او نمىتواند بار گران آن را بر دوش کشد. در ادامه به تنبیه بدنى زن پرداخته در توضیح آن آورده است منظور از »واضربوهنّ« زدن سخت دردآور نیست بلکه با توجه به آنچه در روایات آمده در واقع دست کشیدنى است با ظرافت ویژه؛ هر چند بهتر آن است که مردان از هرگونه زدن زنان خوددارى ورزند. نویسنده در مورد طلاق زنان توسط مردان با استناد به آیات متعدد و روایات اهل بیت)ع( ثابت کرده است که این مسأله عمومیّت ندارد و نه تنها با قاعده »لاضرر« آنجا که همسرى یا ادامه آن براى زن سخت و زیانآور باشد از میان برداشته مىشود بلکه در برخى موارد نیز اختیار طلاق با زن است. نیز حجاب زنان را مصونیّت از ابتذال و پاسداشت کرامت زن از درافتادن در مسیر انحطاط برشمرده است. سپس تعدد زوجات را حل مشکل یتیمان خردسال و دارایىهاى آنها، زنان جوان و بیوه بازمانده از جنگها و حل بحران بزرگترین مشکل اجتماعى اسلام دانسته است و بر مسأله عدالت بین همسران تأکید کرده است.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Women's Personality and Role in Life from the Viewpoint of the Qur'anشخصیت و نقش فعّال زن در زندگی از دیدگاه قرآن547322328FAسیّد محمد حسینفضل اللَّهاسماعیلباغستانیمترجمJournal Article20170226Learning about women's identity and nature through the Qur'an and comparing them with man, the writer proceeds to a review of personality patterns of Maryam (Mary), Bilqis (the Queen of Seba) and Asiyah (Pharaoh's wife), and studies, in the light of the Qur'an, the common elements in man's and woman's presonality as commonalities of genuine human personality.
Further more, he analyzes some injunctions which seem incompatible with the above fact, such as women's less share in inheritance and the authority of man over woman. Then, sketching the personality foundation of women as viewed by the Qur'an, he asserts that categories like weakness of women, mandate of Hijab, and prohibition of association with men will by no means hinder woman's moderate developing within her human personality and playing an active role in cultural, social, and political responsibilities.این نوشتار حاوی گزارشى از شخصیت زن و پاسخ به شبهات قرآنى در موضوع حقوق زن است. نویسنده پس از طرح این مطلب که در مطالعه بایسته راجع به زن، نخست باید از واقعیت وجودى زن در خارج شروع کرد سپس به مطالعه متون دینى پرداخت.از زنان نمونه در تاریخ مثل مریم، ملکه سبأ، همسر فرعون بحث کرده معتقد است که برترى اینان نه در اثر یک عامل غیبى بلکه برخاسته از محیط و اراده خود آنان بوده است. سپس به تصویر قرآن از زن پرداخته مسأله ارث زن، قوّامیّت مرد و گرایش زن به زیورآلات را مورد بحث قرار داده تصورات و تفسیرهاى نادرستى که در این زمینهها وجود دارد را نقد کرده است. موضوعاتى چون: کاستى ایمان زن، گواهى زن و مسئله حجاب محورهاى دیگرى است که مورد تفسیر و تبیین جدیدى قرار گرفته است. در پایان به نقد دیدگاهى که به زن همچون یک پدیده جنسى مىنگرد پرداخته معتقد است که زن و مرد از نظر کارکرد انسانى برابرند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Hijab in the Qur'anحجاب در قرآن748122329FAسید جعفرشهیدیJournal Article20170226In this article, reviewing the term of "Hijab" and its applications in the Qur'an, the writer examines the literal meaning of the terms " Jilbab" and "Khimar: which are mentioned in the Qur'an, as well as studying their applications in narations and poetry.
He also criticizes the meaning of the two terms from the viewpoints of the philologists. تفسیر آیات حجاب در قرآن است. نویسنده نخست کلمه حجاب را توضیح مىدهد و آن را به مانع دیدن تعریف مىکند، سپس مىگوید در قرآن حکم حجاب زن از آیات متضمن کلمه حجاب به دست نمىآید بلکه از آیات دیگر با کلماتى همچون جلباب، خمار، و جیب فهمیده مىشود. آن گاه نویسنده هر یک از این کلمات را با استناد به روایات، نهجالبلاغه و گفتههاى لغویان تعریف کرده ویژگىها و مؤلفههاى معنایى آنها را برمىشمارد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Fundamentals and Criteria of Behavior Toward Womenمبانى و معیارهاى رفتار با زن در قرآن8211122330FAسید حسینهاشمیJournal Article20170226The article intends to find some fundamentals and criteria for men's behavioral system toward women in the family from the viewpoint of the Qur'an. In the part for the fundamentals, men's and women's equality in creation, nature, and human indices, as well as the goal of the family institution as prerequisites for planing a behavioral system for men and women are brought up. In part dedicated to the equality of women and men in human indices, down-looking attitudes on women's intellect is criticized and it is concluded that man and woman equally enjoy the faculty of reason. Besides, "Treating with equity and kindness" which the writer views as an admirable conduct by reason, law, and convention, is introduced as the touchstone for behavior of men toward women. قرآن براى تعامل و رفتار در نهاد خانواده که دو رکن اساسى آن را زن و مرد تشکیل مىدهد معیارها و قواعدى بیان داشته است. نگارنده، پس از گزارش آغاز تاریخ حیات اجتماعى انسان در قالب نهاد خانواده، نگاه گذرا به ادوار سه گانه تاریخ حیات اجتماعى از منظر قرآن افکنده و آخرین دوره را دوره شروع قوانین و قواعد اجتماعى از جمله در روابط دوسویه مردان و زنان دانسته و سپس مبانى شیوه معاشرت مردان و زنان را برشمرده است که عبارتند از: همسانى مردان و زنان در آفرینش، همسانى در سرشت و فطرت انسانى، همسانى در شاخصههاى انسانى از جمله در نیروى عقل و خرد.
همسانى زن و مرد در شاخصههاى انسانى چون خردمندى، نویسنده را بر آن داشته است تا به کاستى عقلانى زن به صورت مبسوط نیز بپردازد و آن را با استناد به آیات قرآن انکار کند، با این حال نویسنده ناهمسانى و تفاوتهایى را در بین زنان و مردان مىپذیرد و آن را ناشى از تفاوتهاى فیزیولوژیک مىداند که دست آفرینش در وجود هر یک از زن و مرد تعبیه کرده است. اما این تفاوت هیچ ارتباط به کرامت، میزان بهرهورى از انسانیت و عقلمندى زنان ندارد.
گسترش و تداوم نظاممند نسل آدمیان و ایجاد کانون امن زندگى براى انسان، دو هدف بنیادین خانواده است که نگارنده آن را در نگره قرآنى دریافته است، راز کشش و تمایل دوسویه مردان و زنان و برشمارى ملاکهاى معاشرت مردان و زنان، تبیین مسایل پیرامونى این دو موضوع، همچون معاشرت به »معروف«، مفهوم معاشرت، جایگاه معروف در روابط زناشویى از نظر اسلام، نمونههاى معاشرت به معروف، حوزه معناى معروف، ملاک حُسن معاشرت )طبع زن، عرف مردمان یک سرزمین، طبع و شأن اجتماعى خانواده و عرف جامعه انسانى( محورهاى اصلى مقاله را تشکیل مىدهد که نویسنده در مجموع به این نتیجه دست یازیده است که معروف، ملاک و معیارى است که قرآن آن را در روابط و تعامل مردان و زنان در کانون خانواده معتبر شناخته است، مقصود از معروف را نیز عرف و اجتماعى که محیط زیست هر خانواده است، معرفى کرده است.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Philosophy of Masculine-Orientedness of The Qur'an Discoursesفلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنی11213122331FAسید موسیصدرJournal Article20170226In this article, the philosophy of masculinity of addresses and approaches in the Qur'an in dealing with topics are discussed. Following an explanation of the issue and the linguistic background leading to implying masculinity tone of the ayahs, the writer brings up five theories and proceeds to criticize them: 1. Conceptual generality, 2. Applicative generality (prevalence), 3. Speech generality (prevalence in conversation), 4. Impressibility from the Arab patriarch society in the time of revelation, and 5. Considering the external and objective reality of more persence of men in the arenas of life. Repudiating the first four viewpoints, the writer attempts to establish the last one.بحث و بررسى پیرامون فلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنى است، فلسفه مردانه بودن گفتمان قرآنى حضور گسترده و پیوسته مردان در عرصه زندگى است. نویسنده با استناد به آیات متعدد و اثبات مردانه بودن گفتمان قرآن، نخست با یادآورى چند نکته به تنقیح محل بحث مىپردازد سپس پنج دیدگاه راجع به فلسفه مردانه بودن گفتمان مطرح مىکند: 1- تعمیم مفهومى 2- تعمیم مصداقى 3- تغلیب 4- واقع نگرى در جامعه مرد سالار عرب 5- واقع نگرى در عرصه زندگى و با نقد نظریات چهارگانه نخست به اثبات نظریه اخیر مىپردازد و در آخر به تفاوت نظریه اخیر با پدیده مردسالارى، توجیه ابزارنمایىزن در برخىآیاتوامکان کاهش حضورزن در عرصهزندگى اشاره مىکند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Authority of Men on Women in the Familyقوّامیّت مردان بر زنان در خانواده13216922332FAسیّد ابراهیمسجادیJournal Article20170226The relationship of men and women has throughout the history been persistently along with opperession and bullying. Such behavior has caused a phenomenon which came to be called Feminism, which in turn led to another factor of deprivation for women.
In this regard, the Muslims' manners and thought are severely confused and require to be revised. This article, seeking to obtain the Qur'ans viewpoint on the outhority of man, deliberates over the God-granted virtues and in this way establishes the equal and reciprocal rights of men and women. Authority, which in the own right, involves safeguarding and custoday, becomes objective only by standards of equity, being God-pleasing, and compassion in the from of playing the role of a housewife and fulfillment of the husband's rights, which is then led to women's consistency of personality. بررسى و نقد نظرات گوناگون درباره قوّامیّت مردان بر زنان در خانواده از دیدگاه قرآن است. در میان آشفتگىهاى حاکم بر روابط زن و مرد، قرآن از تساوى زن و مرد در حقوق و کسب ارزشها سخن گفته و از تفاوت ارزشهاى موهبتى نام مىبرد که تکیهگاه قوّامیّت مرد به حساب مىآید که باید با تعامل عادلانه و دوستانه از استوارى شخصیت زن حراست کند. نقش آفرینىهاى زیباى زن در طول تاریخ با بىعدالتىهاى مرد رو به رو بوده است. همین بىعدالتىها جریان فمینیستى را پدید آورد که صدمه شدیدترى را متوجه زن ساخت، قضاوت فیلسوفان و کتاب مقدس نیز در این رابطه منفى بوده است. در این میان رابطه زن و مرد مسلمان نیز محکوم به افراط، تفریط و تحیر مىباشد، گفتههاى دانشمندان مسلمان، بس پریشان مىنماید. شمارى از آنها مرد سالارى را تأیید نمودهاند و برخى شعار فمینیستى سر دادهاند. هر چند ارزشهاى موهبتى - که سازنده جنسیّت است - به صورت متفاوت در زن و مرد وجود دارد و تأمین کننده مصالح زندگى خانوادگى مىباشد و حرکت بر طبق آنها، هر کدام را براى دیگرى دوست داشتنىتر مىنمایاند، امّا، این تفاوت، تفاوت در ارزشها را در پى نمىآورد. تساوى لیاقتها و ارزشها تساوى حقوق را برقرار مىکند و تفاوت ارزشهاى موهبتى اساس قوّامیّت مرد - استوارى نه زورگویى - را تشکیل مىدهد زیرا قوّامیّت با شاخصهایى چون رعایت عدالت، معروف و برخورد دوستانه و دلسوزانه قابل تعریف مىباشد. از سوى دیگر، استوارى زن با رعایت حقوق او و دعوت و تشویق به تکالیف دینى صورت مىگیرد که واژه »معروف« بدان اشاره دارد، علاقه زن به تجمّل و خودآرایى، کم میلى او به مسایل جنسى و بىتوجهى به تکالیف حقوقى خود، از جمله موارد معروف و منکرى است که کنترل آن بر عهده مرد است.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723The Viewpoint of the Qur'an on Women's Political Participationدیدگاه قرآن درباره مشارکت سیاسى زنان17018322333FAموسیحسینیJournal Article20170226In this article, women's "political Participation" right and their persence in various arenas of sovereignty and power is discussed. Giving a definition of "political participation", the writer reviews the Qur'anic verses for and against it and by analyzing them tries to criticize the opponents' view on political participation. In the end, upon establishing the participation right, he points out that this right within the family system leads to family interest. بررسى و نقد دیدگاههاى گوناگون اندیشمندان مسلمان درباره مشارکت سیاسى زنان از دیدگاه قرآن است. زن مىتواند در عرصههاى گوناگون سیاسى مشارکت فعال داشته باشد. نویسنده پس از تعریف مشارکت سیاسى و بیان ابعاد آن، به طرح دو دیدگاه نسبت به مشارکت سیاسى زنان و دلایل هر یک مىپردازد. نخست پنج دلیل براى نظریه موافق مطرح مىکند و سپس به نقد چهار دلیل نظریه مخالف پرداخته و در پایان به این نتیجه مىرسد که دلایل نظریه مخالف که چهار آیه است یا ارتباطى به مسأله مشارکت ندارد و یا دلالت بر نفى حق و صلاحیت زن ندارد، امّا در عین حال با توجه به نگاه قرآن راجع به محوریت خانواده، مشارکت سیاسى زن تا زمانى مطلوبیت دارد که به نهاد خانواده لطمه نزند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723A New Glance at the Hijabحجاب در نگاهى نو18421122334FAمحمد مصطفیمختارJournal Article20170226In this article, the writer attempts to examine the Hijab in the present era. In this line, first a special definition for Hijab is presented, and then Muslim women's motivation for observing Hijab as well as apprehension therein is touched upon.
Other part of this article include: The impact of Hijab on preventing the emergence of negative approaches in social relations such as increase of the age for marriage, causes of unveiledness such as advertisement, development of mixed-sex entertainment centers, association of freedom with unveiledness, unfamiliarity of Muslim women with full Islamic Hijab, etc. as well as deceits by enemies of Islam in promotion of unveildness, the nudity culture, and techniques for promotion of Hijab in the Islamic community. These topics have been reviewed in details utilizing the Qur'anic doctrines.نویسنده پس از طرح دو نکته مقدماتى، یکى تعریف انسان متمدن و دیگر معناى بازگشت به خویش، نخست به تعریف حجاب پرداخته آن را حیا و پنهان داشتن جلوههاى زنانه مىداند سپس حجاب اسلامى را با استناد به آیات بررسى کرده انگیزههاى حفظ حجاب توسط زن مسلمان را در عصر حاضر برمىشمارد، آن گاه به چالشهاى فرا روى حجاب در جهان اسلام و بیرون از جهان اسلام پرداخته به یکى از پیامدهاى بىحجابى که ازدواج دیر هنگام است اشاره مىکند. در ادامه گسترش و هنجار شدن بىحجابى در جهان اسلام را به بحث گرفته، عواملى که باعث این پدیده شده است را بررسى مىکند و هفت عامل را نام مىبرد، سپس از بهانههایى که به عنوان ابزار تبلیغ بىحجابى استفاده مىشود سخن گفته آنها را در دو مقوله آزادى زن، و نقش زن در فعالیت اقتصادى جامعه مورد بررسى و نقد قرار مىدهد. راهکارهاى ترویج حجاب موضوع دیگرى است که به بحث گرفته شده است با نویسنده در این بخش بازگشت به حجاب را در گرو کار در چهار محور 1- بررسىهاى تئوریک و آمارى در رابطه با شئون زن مسلمان در عصر حاضر 2- تبلیغات 3- تربیت 4- عمل، معرفى مىکند در پایان با بررسى آینده حجاب در جوامع، توصیههایى براى مردان، زنان، دولتمردان، عالمان اسلامى و جامعه اسلامى دارد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Blood Money for Women as Viewed by the Qur'an and feminismدیه زن از منظر قرآن و فمینیسم21223522335FAمحمدبهرامی0000-0002-1748-4051Journal Article20170226The writer, in this article, has first beriefly reviewed the term femenism, the origin of feministic movement, feministic waves, feministic attitude and movement in Iran, and then proceeded to criticize the two objections proposed by advocates of male-female equality on the blood money (diyah) for women. The two objections are: Incompatibility of narations with the Qur'anic verses; and confirmativeness of blood money as well as portions of it which is open to debate concerning women's blood money. In response to the first objection, the writer mentions two possibilities for the incompatible verses, and responds to the second one through analysis. اشکالات وارده بر دیه زنان از دیدگاه قرآن مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. فمینیزم در لغت »اعتقاد به تساوى حقوق زن و مرد« و در اصطلاح تعریفهاى بسیارى دارد. فرودستى زنان از گذشتهاى دور در شمار باورهاى مسلم مردان قرار داشت. در متون مقدس و آثار فلاسفه نیز نشانههاى روشنى از فرودستى زنان دیده مىشود. حرکتها و فعالیتهاى علمى و اجتماعى از قرن شانزدهم و هفدهم در برابر زن ستیزى آغاز شد. جنبش فمینیستى تاکنون سه موج پدید آورده است و چهار گرایش فمینیستى در میان هواداران این جنبش به چشم مىخورد.
جنبش فمینیستى در ایران نیز چالشهایى ایجاد کرد. قانون دیه و اختلاف دیه زن و مرد از قوانینى است که بیشترین هجمهها را دیده است. هر دو آیه دیه - بقره، 178 و نساء، 98 - به حکم اشتراک احکام میان زنان و مردان دلالت بر دیه در قتل زنان دارد. در روایات نیز دیه زنان در قتل نفس، نصف دیه مردان آمده است. فقیهان شیعه و بسیارى از فقهاى اهل سنت دیه زن را نصف مرد مىدانند. عدهاى این تنصیف را نشان زن ستیزى، جنسیتگرایى و فرودستى زنان در اسلام مىدانند و آن را ناسازگار با آیات قرآن مىخوانند و روایات ناظر به تنصیف را باطل مىدانند. اگر مقصود این عده از آیات، آیاتى است که زن و مرد را از نظر ماهیت مانند هم نشان مىدهد تنصیف ناسازگار با این آیات نیست، زیرا فلسفه دیه زن و نصف بودن آن مسائل اقتصادى است نه تفاوت ماهوى میان زن و مرد. اگر مقصود از آیات، آیات دیه است ناسازگارى رخ نمىدهد چون هیچ یک از دو آیه به مقدار دیه اشاره نمىکند و بر فرض ناسازگارى این ناسازگارى کلى نیست بلکه آیات مطلق است و روایات این آیات را مقید مىکند. و اگر مراد از آیات، آیات قصاص است میان روایات دیه زن و این آیات ناسازگارى نیست. عدهاى دیگر دیه را حکم امضایى مىدانند نه تأسیسى و چون و چرا در احکام امضایى را روا مىدانند، که این اشکال نیز از جهاتى در خور تردید است. جواز چون و چرا در احکام امضایى نیز نادرست مىنماید. ادعاى نیامدن مقدار دیه در قرآن و سنت متواتر، و بشرى بودن حکم تنصیف در دیه زنان نیز از جهاتى چند باطل نشان مىدهد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Intellectual Approaches to the Issue of women in the Qur'anرویکردهاى روشنفکرى به مسأله زن در قرآن23627322336FAسید حیدرعلوی نژادJournal Article20170226This article includes two parts: The first part deals with the cultural origin of "Nasr Hamid Abu Zayd" who clamed to be the prepetuator of figures such as Qasim Amin, Tahir Haddad, and Zaki Najib Muhammad, and considers the Prophet (S.A.W.) as the offspring and an outcome of Jahiliyyah, and regards the Qur'an as a cultural product of the time. He believes that the Prophet (S.A.W.) effectuated a new identity, totally terrestrial, social and cultural, for the Arabs in a time of identity crisis, thus trying to desecrate the Qur'an through "historism" and "relativism". In the second part, the antecedents of the issue of polygamy among the intellectuals is reviewd and the opponents, reasons are criticized; and for the same reason by which Abu Zayd has argued on temporality of permission for polygamy, its permissibility for today is also established, since the same circumstances are still going on in more extensive degree and scale. بیان و نقد نظرات ابوزید درباره تعدد زوجات است. نگاه روشنفکر مآبانه به حقوق زن در قرآن، در کشورهاى عربى اسلامى پیشینه دیرینه دارد، ابوزید یکى از کسانى است که در این رابطه سخن گفته است. او که کارش را اجتهاد در دین مىخواند بر این باور است که بدون تقیّد به متون دینى باید کار اجتهاد را پى گرفت و حکمى را جاى حکمى گذاشت. نویسنده، با نقد ادعاى اجتهاد ابوزید به نقد و بررسى دیدگاه او درباره ارتباط پیامبر )ص( با فرهنگ و باورهاى زمان خودش، شکلگیرى قرآن براساس فرهنگ عربى آن زمان و فهم قرآن با روش زبان شناختى و نظریه نسبیت زبانى، پرداخته و ناروایى این تلقى را مورد تأکید قرار مىدهد. مقاله در باب تعدد زوجات، نخست دیدگاه تعدادى از حامیان حقوق زن را در جهان عرب به نقد مىگیرد سپس به بیان و نقد دیدگاه مبانى و روش استنباط ابوزید مىپردازد. ابوزید، جواز تعدد زوجات را موقتى و مربوط به افزایش زنان بىسرپرست بعد از جنگ احد مىداند و نه همه زمانى و در این رابطه از دلایل محمد عبده براى مشروعیت جلوگیرى از تعدد ازدواج مردان نیز استفاده مىکند. نویسنده مىکوشد که بىپایگى دلایل ادعاى فوق را به اثبات رساند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723An Interview with Ayatullah Dr. Muhammad Sadeqiگفت وگو با آیت اللَّه دکتر محمد صادقی27629322337FAJournal Article20170226In this interview, Ayatullah Dr. Sadeqi, the writer of the greate and invaluable interpretation of "Al-Furqan" answers various questions about women and the Qur'an, the most significant of which are: What the Qur'an means by the authority of man on woman, the boundary of this authority, superiority of men over women, the exceptionability of man's authority in the same specific circumstances, specifity or non-specifity of the Qur'anic injuctions about women in requirement and conditions of the revelation time, the quality of corporal punishment of women as permitted in the Qur'an, the way the Qur'anic injuctions developed about women, the philosophy of unequality of women and men in inheritance, the overal view of the Qur'an on women, etc. پاسخ استاد دکتر صادقى به پرسشهاى چندى راجع به زن در قرآن است. در این گفتوگو، نخست تفسیر مسأله قوّامیّت مردان مطرح شده و استاد ملاک آن را توانمندى و قدرت مىداند و نه فضیلت دیگر. سپس محدوده قوّامیّت را خانواده معرفى مىکند نه جامعه. آن گاه به مسأله اختیاردار بودن مرد در طلاق اشاره کرده فلسفه آن را توضیح مىدهد و شرایط خاص طلاق را بیان مىکند. در ادامه به تاریخمندى احکام زنان در قرآن پرداخته آن را منافى با جاودانگى قرآن مىداند. موضوع نشوز و زدن زن ناشزه محور دیگر گفتوگو است که دکتر صادقى معتقد است در صورتى که تخلف زن در زندگى زناشویى باشد به طورى که ویرانگر باشد در مرحله اوّل موعظه و امر به معروف، در مرحله دوّم نهى از منکر با ترک بستر و در مرحله سوم راه چاره زدن است. تشریع کننده بودن پیامبر و اینکه آیا در احکام زنان سیاست گامبهگام رعایت شده است یا نه و مردانه بودن گفتمان قرآنى از موضوعات و پرسشهاى دیگرى است که دکتر صادقى بدانها پاسخ داده است. فلسفه نابرابرى ارث زن و مرد، نگاه به موقعیت و جایگاه زن در اسلام و نعمتهاى بهشتى براى زنان آخرین محورهاى این گفتوگو است.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Scientific Interpretation in "Almizan"تفسیر علمی در «المیزان»29632122338FAعلیهدایت زادهJournal Article20170226The writer introduces Allamah Tabatabaee as consenting to the scientific interpretation, and considers the difference of Allamah's scientific interpretation with others, in that Allamah does not directly make use of science in underestanding and interpreting the verses but first he interprets the verses with the help of other verses, and then take adventage of scientific interpretation, and avoids comparing the verses with scientific findings and date. Among instances of scientific interpretation in the Qur'an are the impact of weight on growth of plants; pairness of all things; expansion of the universe and the difference of night and day. In the end Allamah's method in criticism and survey of scientific interpretation is divided into in-religious and out-religious. بیان و نقد نظر علامه طباطبایى درباره تفسیر علمى در »المیزان« است. براى دریافت تعریف علامه از تفسیر علمى باید از تعریف تفسیر و موارد تفسیر علمى در المیزان بهره گرفت. علامه تفسیر علمى را به عنوان یکى از شیوههاى تفسیر قرآن باور دارد اما بهکارگیرى یافتههاى علمى به صورت مستقیم در کشف مقاصد آیات را باور ندارد. آیات باید نخست تفسیر قرآن به قرآن شوند و آن گاه از همخوانى آیه با یافتههاى علمى سخن به میان آید. بهرهگیرى علامه از یافتههاى علمى در فهم آیات هیچگونه ناسازگارى با مخالفت علامه با تفسیر حسگرایان و معتقدین به اصالت عمل و ماده ندارد. علامه طباطبایى تأثیر وزن در رویش گیاهان، زوجیت اشیاء، انبساط و گستردگى جهان و اختلاف شب و روز را به کمک تفسیر علمى نتیجه مىگیرد. تفسیر پراگماتیستى، ماتریالیستى، امپریسیزمى و پوزیتویستى از نظرگاه علامه نادرست است. روش تفسیرى علامه و نظرگاه ایشان درباره هدفمندى قرآن و ارتباط اجزاء و سورهها، با تفسیر سیستمى از آیات قرآن همانندىهایى دارد. در نقد و بررسى تفاسیر علمى، علامه، گاه از روشهاى برون دینى مانند: قطعیت نداشتن، جامعیت نداشتن، ناسازگارى با سایر یافتههاى علمى و گاه از روشهاى درون دینى مانند: ناسازگارى با آیات و لغت و سیاق سود مىبرد. بنابراین مىتوان ادعا کرد شرایط تفسیر علمى از نگاه علامه، آن است که یافته، جامع، علمى و قطعى باشد و با آیات، سیاق و لغت ناسازگار نباشد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Pathology of Exegetic Narrationsآسیب شناسی روایات تفسیری32234322339FAعلی اکبررستمیJournal Article20170226In this article, first the necessity of guarding the heritage of narrational interpretation and the need to purge it of the Isra'iliyat and forged narrations by the extremists are pointed out. Then, the method of purging this heritage is touched upon and the pathology of exegetic narrations is considered as its precondition.
Further on, the separation of Tafsir from T'awil, studying trends in extremism, the impact of extremism on devising hadiths, and identifying Isra'iliyat are analyzed as comprising part of the above mentioned pathology. In this relation, viewpoints by great researchers of the Qur'an, such as Allamah Tabatabaee and Ustad Ma'rifat, are examined. آسیبشناسى روایات تفسیرى از زوایاى گوناگون است. نویسنده پس از ذکر اهمیّت آسیبشناسى و پاکسازى تفاسیر روایى موجود، به روش پالایش روایت تفسیرى در حوزه سندشناسى و بازکاوى محتوایى اشاره مىکند و دو مرحله آسیبشناسى روایات تفسیرى و روششناسى تفسیر در تفاسیر معصومان )ع( را داراى اهمّیت مىداند. سپس به بحث آسیبهاى تفاسیر روایى مىپردازد و نکاتى از این جمله را برشمرده است: 1. در آمیختگى تفسیر، تأویل - ظاهر و باطن - و لزوم جداسازى آنها، 2. نقش جداسازى روایات تفسیرى در نفى پندارهاى ناروا، 3. جریانشناسى غلوّ در روایات، 4. تأثیرگذارى غلوّ در وضع حدیث، 5. مرز غلوّ با تکریم، 6. شناسایى اسرائیلیات و پاکسازى تفسیر و 7. راهکارشناسایى اسرائیلیّات را به همراه ذکر نمونههایى از روایات تفسیرى به تفصیل مورد بررسى قرار مىدهد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723The Goals of the Qur'anic Storiesاهداف قصص قرآنى34435722340FAعباساشرفیJournal Article20170226The stories of the Qur'an which per se consist of a whole collection in the Qur'an, incorporate certain goals and benefits, 13 instances of which are extracted and enumerated in the present article. Among the goals and benefits are included: Encouraging of the Prophet (S.A.W.), taking admonishing lessons, expressing the principles of the Prophets da'wah (call to faith), educational modelling, stating divine traditions and the philosophy of history, the unity of religion, etc. بررسى اهداف و فوائد داستانها از دیدگاه قرآن است. نویسنده، با ذکر این نکته که قصه در قرآن براى به حقیقت رساندن هدفهاى دینى سروده شده است، به بررسى آیات قرآن پرداخته و هدفها و فایدههایى از جمله: 1. تثبیت قلب پیامبر )ص( و رسالت او، 2. عبرت، 3. بهترین شیوه داستان سرایى، 4. غفلت زدایى، 5. بیان اصول دعوت پیامبران، 6. تفکر، 7. هدایت و رحمت براى مؤمنان، 8. اسوهسازى براى هدفهاى تربیتى، 9. بیان سنتهاى الهى و فلسفه تاریخ، 10. وحدت دین، 11. روشهاى زندگى، 12. روشهاى تبلیغ و استدلال و 13. استنباط احکام فقهى.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723Cash on "sign of Scientific Miracles of the Qur'an"نقدی بر «نشانهای از اعجاز علمی قرآن»36036322341FAسید محمد رضانوریJournal Article20170226دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723The necessity of compiling the Quran and Scienceضرورت تدوین فرهنگ قرآن و علوم36436922342FAمصطفیمحامیJournal Article20170226دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شعبه خراسان رضوی
پژوهشکده اسلام تمدنیپژوهش های قرآنی2251-9815725-2620010723The studies of interpretation in European languagesکتابشناسی مطالعات تفسیری در زبانهای اروپایی37243922343FAمرتضیکریمی نیاJournal Article20170226 فهرست حاضر حاوى کتابها و مقالات انتشار یافته به یکى از زبانهاى انگلیسى، فرانسوى، آلمانى، هلندى، ایتالیا و اسپانیولى در موضوع تفسیر قرآن است. محتواى 420 اثر معرفى شده، همگى راجع به تاریخ تفسیر، دورههاى مختلف تفسیر، تفاسیر قدیم و معاصر، مفسّران معروف و نیز بررسى تفسیرى پارهاى از آیات قرآن است. دامنه زمانى انتشار این منابع دو قرن نوزدهم و بیستم است. در ذیل هر شماره، مشخصات کتاب شناختى اثر و سپس ترجمهاى فارسى از عنوان مقاله یا کتاب و نام مؤلف ارائه شده است. در پایان، نیز نمایهاى موضوعى آمده است.