دگراندیشان عرب و اسباب نزول آیات حجاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی

چکیده

در این نوشتار قرائت های دگراندیشان عرب و استواری این قرائت ها بر اسباب نزول آیات حجاب به بحث و بررسی گذاشته شده است.
 در متون تفسیری، روایی و تاریخی شیعه و اهل سنت هفت سبب نزول برای آیه پنجاه و سوم سوره احزاب آمده است. جابری، مرنیسی و عشماوی بر اساس اسباب نزول آیه شریفه، حجاب در عبارت «فسئلوهن من وراء حجاب» (احزاب/53) را حجاب اصطلاحی نمی شناسند و حکم حجاب را ویژه همسران پیامبر (ص) می دانند و از پذیرش عمومیت آیه سرباز می زنند.
 آیه پنجاه و نهم سوره احزاب چهار سبب نزول دارد. جابری و عبد الفتاح عبدالقادر با بهره گرفتن از این اسباب، عبارت «ان یعرفن» و برخورد تند عمر با کنیزان محجبه، علت حکم حجاب را شناسایی زنان آزاد و آزار ندیدن ایشان می خوانند و براساس قاعده «حکم دائر مدار علت است» از انتفاء حکم به انتفاء علت سخن می گویند.
آیه سی و یکم سوره نور سه سبب نزول دارد. عقله، شحرور، جابری و عشماوی از اسباب نزول این آیه سود برده و حجاب سینه را تنها مدلول آیه معرفی می کنند.
نویسنده این مقاله پس از گزارش هریک ار این قرائت ها به نقد و بررسی آنها نشسته و با معیارهایی که خود این دگراندیشان پذیرا هستند، نظریات آنها را در ترازوی نقد می نهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Arab Orthodox Thinkers and the Occasions of Revelation for Verses on Ḥijāb

نویسنده [English]

  • Muḥammad Farjād
چکیده [English]

In this article the interpretations of Arab orthodox thinkers and the establishment of these interpretations on the revelation occasions of ijāb are dealt with.
In the Shī‘ī and Sunnī exegetical, narrative, and historical texts, seven occasions of revelation have been introduced for the verse 53 of Sūrat al-Aḥzāb. According to the revelation occasion of this noble verse, Jābirī, Mirnīsī, and ‘Ashmāwī do not view ijāb in the statement ﴾ask it from them from behind a curtain [ijāb]﴿ (Al-Aḥzāb, 53) in its commonly used meaning and regard the ordinance of ijāb as addressed to the Prophet (S.A.W.)'s wives, refusing to approve its generality.
Verse 53 of Sūrat al-Aḥzāb has four occasions of revelation. With the use of this verse, the phrase ﴾an yu‘rafna﴿ (to be distinguished), and ‘Umar's harsh encounter with the veiled female slaves, Jābirī and ‘Abd al-Fattāḥ ‘Abd al-Qādir consider the reason for the ordinance of ijāb to be the distinction of the free women and their not to be harassed, and talk of "annihilation of ordinance due to the annihilation of cause" on the basis of the rule "ordinance is dependent upon cause".
Verse 31 of Sūrat al-Nūr contains three occasions of revelation. ‘Aqla, Shaḥrūr, Jābirī, and ‘Ashmāwī have utilized the revelation occasion of this verse to introduce the "covering of bosom" as the only indicant of this verse.
Upon reporting on each of these interpretations, the writer of the article goes on to review them and criticized the views of these thinkers with the criteria of their own acceptance.