نظریه هدفمندی سوره‌ها؛ مبانی و پیشینه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی

چکیده

این نوشتار به بررسی مبانی و پیشینه تاریخی نظریه هدفمندی سوره های قرآن پرداخته است. بخش نخست مقاله به تبیین ویژگی های نظریه هدفمندی سوره ها اختصاص دارد به باور نویسنده تبیین دقیق این ویژگی ها، پاسخ بسیاری از برداشت ها ناروا و مخالفت های مطرح شده با این نظریه را خواهد داد.
در بخش دوم مقاله، مبانی هدفمندی سوره ها شمرده شده است و در این رابطه از همسانی اصول جذابیت در کلام الهی و بشری، وحیانی بودن ساختار سوره ها و هدفدار بودن قرآن سخن به میان آمده است.
بخش پایانی مقاله به بررسی سیر تاریخی نظریه هدفمندی سوره ها می پردازد و مراحل تکامل این نظریه را در تفاسیر معتبر شیعه و سنی از قرن هفتم تا قرن حاضر بررسی می نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theory of Purposefulness of Sūras; Principles and Backgrounds

نویسنده [English]

  • Muḥammad Khāmigar
چکیده [English]

This article studies the principles and historical backgrounds of the purposefulness theory of the sūras (chapters) of the Qur'an. The first part of the article deals with the explanation of the features of the purposefulness theory of the sūras. The writer maintains that the accurate elucidation of these features would answer many of the misinterpretations and oppositions raised against this theory.
In the second part of the article, the principles concerning the purposefulness of the sūras are enumerated and, in this relation, the consistency of the principles of attractiveness in Divine and human words, the revealed structure of the sūras, and purposefulness of the Qur'an are pointed out.
In the final part, the article addresses the historical course of this theory and examines its development process in reliable Shī‘ī and Sunnī interpretations from the seventh/thirteenth century to the present era.