روش شناسی رویکرد علامه طباطبایی در اختلاف قرائات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مفسران در مواجهه با اختلاف قرائات، یکی از رویکردهای سه‌گانه، یعنی بسنده کردن به قرائت رایج، معتبر دانستن همه قرائت‌های معروف یا گرایش به نقد و گزینش قرائات را انتخاب نموده‌اند. علامه طباطبایی رویکرد سوم را در تفسیر خود برگزیده است. ایشان در بیشتر مواردی که اختلاف قرائات را گزارش کرده‌اند، به نقد و بررسی آنها پرداخته و با استناد به مرجحات روایی، قرآنی و ادبی، در نهایت یکی از قرائت‌ها را ترجیح داده است. ایشان برخلاف کسانی که قرائت حفص از عاصم را قرائت معیار دانسته و بر اساس آن مشی تفسیری‌شان را انجام داده‌اند، به این قرائت بسنده نکرده و از قرائت‌های دیگری که واجد شرایط اعتبار بوده‌اند نیز بهره برده است. نقش و تأثیری که این روش در تفسیر علامه از آیات برجا گذاشته است، موضوعی است که در این نوشتار مورد بحث قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Methodology of ‘Allāma Ṭabāṭabā’ī’s Approach in the Difference of Readings (Qarā’āt)

نویسندگان [English]

  • Muḥammad Khāmagar 1
  • Murtaḍā Īravānī Najafī 2
1
2
چکیده [English]

Dealing with the difference of readings, the interpreters have chosen one of the three approaches, i.e., contenting with the current reading (qarā’at); regarding all the renowned readings as valid; or the tendency to criticize and select the readings. ‘Allāma Ṭabāṭabā’ī has chosen the third approach in his interpretation. In most instances that he has reported the difference of readings, he has critically reviewed them and with reference to the narrational, Qur’ānic, and literary preferences, has finally chosen one of the readings. Contrary to those who have preferred the reading of Ḥafṣ (adopted) from ‘Āṣim as the valid reading and have accordingly pursued their interpretation policy, he has not been contented with this reading and has enjoyed other valid readings, too. The role of this method and the impact that it has left on ‘Allāma’s interpretation of āyas, is the topic discussed in this writing.