شخصیت‌پردازی در داستانک‌های تک‌آیه‌ای قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

عنصر شخصیت بازتاب‌دهنده اندیشه و عواطف نویسنده است. بررسی این عنصر در داستانک‌های قرآنی، ما را در رسیدن به مقصود باری‌تعالی یاری می‌دهد. از سوی دیگر، داستانک‌های تک‌آیه‌ای از آن جهت که بسیار موجز است، مورد توجه قرار دارد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل محتوا، به بررسی شیوه‌های شخصیت‌پردازی در داستانک‌های تک‌آیه‌ای پرداخته، بسامد هر یک و تکنیک‌های مورد استفاده را استخراج نموده است. برای‌ این کار ابتدا تعاریف و تقسیم‌بندی‌های شخصیت ارائه شده و داستانک‌های تک‌آیه‌ای در دو ساحت انواع شخصیت (اصلی، فرعی، ایستا، پویا، مقابل و مخالف، نوعی و...) و تکنیک‌های شخصیت‌پردازی (توصیف مستقیم و غیر مستقیم: گفت‌وگو، عمل، صحنه‌پردازی، نام‌گذاری) مورد واکاوی قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از شخصیت‌ها، اغلب بسیار محدود است؛ به‌گونه‌ای که برخی تنها با یک شخصیت اصلی تشکیل شده، برخی دیگر علاوه بر آن، یک شخصیت مخالف یا شخصیت فرعی نیز مشاهده می‌شود. شخصیت‌پردازی‌ها غیر مستقیم بوده که این شیوه، شخصیت را واقعی‌تر به تصویر می‌کشد که به‌طور قطع، دارای تأثیر بیشتری می‌باشد. از میان تکنیک‌های مختلف شخصیت‌پردازی غیر مستقیم، شیوه‌های گفت‌وگو، عمل، نامگذاری و توصیف عواطف، به ترتیب بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Character Development in the Single-Verse Flash Fictions of the Qur'an

نویسندگان [English]

  • Maryam Hazarkhani 1
  • Abbas Ashrafi 2
1 Ph.D. Student of the Qur'an and Hadith Studies, Allameh Tabataba'i University
2 Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Allameh Tabataba’i University
چکیده [English]

The character element reflects the thoughts and emotions of the author. Examining this element in the Qur'anic flash fictions helps us to perceive the objectives of the Supreme Creator. On the other hand, single-verse flash fictions are taken into consideration because they are very brief. This research, using the descriptive method and content analysis, examines the ways of character development in single-verse flash fictions, and extracted the frequency of each one and the techniques used therein. To this end, the definitions and classifications of the presented character and the single-verse flash fictions in the two fields of character types (main, secondary, static, dynamic, antagonist and opponent, typical, etc.) and techniques of character development (direct and indirect description: dialogue, action, stage managing, naming) has been analyzed. The findings of the research show that the use of characters is often very limited, in such a way that some of them are formed with only one main character, others, in addition to that, with an antagonist character or secondary character as well. The character developments are indirect, and this method depicts the characters more realistically, which definitely has a greater impact. Among the various techniques of indirect character development, the methods of conversation, action, naming and describing emotions include the highest frequency, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • flash fictions
  • single-verse
  • character development
  • dynamic character
  • static character
  1. آسابرگر، آرتور (1380)، روایت در فرهنگ عامیانه و رسانه و زندگی روزمره، ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
  2. اخلاقی، اکبر (1377)، تحلیل ساختاری منطق الطیر عطار، اصفهان: نشر فردا.
  3. اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان: نشر فردا.
  4. استاجی، ابراهیم (1390)، شخصیت داستانی و بررسی آن در داستانهای جمال زاده و هدایت، تهران: نشر روزگار.
  5. اسکات کارد، اورسون (1387)، شخصیت‌پردازی و زاویه دید در داستان، ترجمه پریسا خسروی سامانی، اهواز: رسش.
  6. اسلین، مارتین (1378)، دنیای درام، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس.
  7. اگری، لاجوس (1389)، فن نمایشنامه نویسی، ترجمه مهدی فروغ، تهران: انتشارات نگاه.
  8. براهنی، رضا (1361)، قصه نویسی، تهران: نشر نو.
  9. بیشاب، لئونارد (1378)، درس‌هایی درباره داستان نویسی، ترجمه محسن سلیمانی، تهران: سوره مهر.
  10. بی‌نیاز، فتح الله (1388)، درآمدی بر داستان نویسی و روایت شناسی، تهران: افراز.
  11. پارسی نژاد، کامران (1378)، ساختار عناصر داستان، تهران: حوزه هنری.
  12. پرین، لورانس (1381)، ادبیات داستانی ساختار صدا و معنا، ترجمه محسن سلیمانی و فهیمه اسماعیل‌زاده، تهران: حافظ.
  13. خلیل، ابراهیم (2010)، بنیة النص الروائی، ، بیروت: الدار العربیة للعلوم.
  14. دات فایر، دائن (1388)، فن رمان نویسی، ترجمه محمد جواد فیروزی، تهران: بی‌نا.
  15. داد، سیما (1378)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.
  16. روزبه، محمدرضا (1388)، ادبیات معاصر ایران (نثر)، تهران: نشر روزگار.
  17. زیتونی، لطیف (2002)، معجم مصطلحات نقد الروایة، بیروت: مکتبة لبنان.
  18. سلیمان، بسام خلف (2013)، «الحوار فی روایة الاعصار و المئذنة لعماد الدین خلیل»، مجلة کلیة العلوم الاسلامیه، دانشگاه موصل، شماره 13، ص 234-237.
  19. سیگر، لیندا (1388)، خلق شخصیت، ترجمه مسعود مدنی، تهران: رهروان پویش.
  20. شیری، قهرمان (1387)، «نام‌گزینی در روزگار سپری شده مردم سالخورده: کلید‌هایی برای درک محتوای رمان»، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهراء (س)، سال هجدهم، شماره 74، ص 113-144.
  21. عبداللهیان، حمید (1380)، شخصیت و شخصیت‌پردازی در داستان معاصر، تهران: انتشارات آن.
  22. کسدی، مارش (1372)، نمایشنامه نویسی قدم به قدم، ترجمه ناصر آقایی، تهران: تربیت.
  23. مستور، مصطفی (1379)، مبانی داستان کوتاه، تهران: نشر مرکز.
  24. مکی، ابراهیم (1364)، شناخت عوامل نمایشی، تهران: سروش.
  25. موام، سامراست (1364)، درباره رمان و داستان کوتاه، ترجمه کاوه دهگان، تهران: نشر سپهر.
  26. میرصادقی، جمال (1367)، تعلیق و کنش داستانی، ترجمه مهرنوش طلایی، اهواز: رسش.
  27. میرصادقی، جمال (1376)، عناصر داستان، تهران: انتشارات سخن.
  28. میرصادقی، جمال (1389)، راهنمای رمان نویسی، تهران: نشر سخن.
  29. میرصادقی، جمال؛ میرصادقی، میمنت (1377)، واژه‌نامه هنر داستان نویسی، تهران: انتشارات کتاب مهناز.
  30. نجم، محمد یوسف (1963)، فن القصه، بیروت: دارالثقافه.
  31. یونسی، ابراهیم (1369)، هنر داستان نویسی، تهران: نگاه.
  32. abrams (1364), a glossary of literary terms, Tehran: Allameh Tabatabai University Publications.