مطهری و فطرت در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

 فطرت قرآنى از زوایاى گوناگون در اندیشه شهید مطهرى مورد بررسى قرار گرفته است.
 نظریه فطرت از کلیدى‌ترین اصول در مجموعه باورها و اندیشه‌هاى شهید مطهرى است که وى آن را از قرآن برگرفته است. نویسنده، به نقش بنیادین فطرت در نظام اندیشه شهید مطهرى پرداخته و آن گاه سیر تاریخى مسأله فطرت، تعریف، واژگان مترادف با فطرت و تفاوت آن با "طبع" و "غریزه" را پى گرفته است. سپس فطریات انسان در دو حوزه شناخت‌هاى فطرى و گرایشهاى فطرى و توضیح فطرى بودن شناخت‌ها و گرایشها که در مقولات پنجگانه، حقیقت‌جویى، فضیلت خواهى، زیبایى طلبى، خلاقیت و نوآورى، پرستش و عشق‌ورزى، مى‌گنجند و هدف‌ها و نتایج مترتب بر نظریه فطرت در دو ساحت درون دینى و برون دینى آمده است. به باور نگارنده، آثار درون دینى نظریه فطرت در مسایلى چون، عبودیت، جهان شمولى آموزه‌هاى اسلامى، وحدت ماهوى ادیان، خاتمیت رسالت پیامبر (ص) و جاودانگى اصول اخلاقى تبلور مى‌یابد و آثار برون دینى آن در موضوع تکامل‌پذیرى انسان، تربیت، اصالت فرد و جامعه، تکامل تاریخ و از خودبیگانگى انسان ظهور مى‌یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

mutahari and fitra (primordial nature) in the Quran

نویسنده [English]

  • Sayyid Husayn Hashemi
چکیده [English]

this article studies the status of fitra theory in the thought system of martyr mutahari. in the first part, the background of this theory in the history of human and islamic thought is discussed, and then the concept of fitra and its difference w ith instinct and nature is dealt with. the most important part of the article includes primordial nature of man in two areas of dispositions and cognitions which the writer, upon explaining the concept and principles of cognitions and natural disposition s, regards as the cornerstone of human knowlege and a burning fire in the souls of human beings which as long as man exists will not suffet absolute extinction. the writer goes on to discuss the gnostic goals of fitra theory in two domains of in - religi ous and out - religious knowledge, and states that such issues as servitued, universality of call to islam, muhammad (s.a.w) as the last of the prophets, essential unity of religions, eternality of the principles of human ethics are the in - rel
igious outcome of fitra theory. according to the writer, evolution of the individual and the society, genuineness of each one of them, education of man, evolution of history, etc.,are only comprehensible in the light of understaning the fitra theory from an islamic viewpoint.