آیۀ «سُکاری» و نقش محوری آن در تقابل دو نظریۀ حرمت دفعی و تدریجی شراب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم؛ عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)

2 دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم

3 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم

10.22081/jqr.2024.66563.3755

چکیده

چگونگی تحریم شراب از منظر قرآن و نقش محوری آیه «سُکاری» در این خصوص، منجر به تقابل دو دیدگاه در تحریم تدریجی و دفعی شراب گردید. یافته‌های پژوهش، با مطالعه کتابخانه‌ای و روش تحلیلی-توصیفی، بیانگر این است که سُکر نوم در معنای سُکاری در نظریه حرمت دفعی شراب، با دلایل قرآنی و مؤیدات روایی و عقلی قابل اثبات است. در مقابل، دیدگاه سُکر شراب در آیه که اساس نظریه تحریم تدریجی نیز است، ناسازگاری آن با آیات قرآن به‌جهت تناقض محتوایی ثابت گردید. با نقد مستی شراب در معنای سُکاری، همه شأنِ ‌نزول‌ها در نظریه تدریجی در تفاسیر عامه، به‌قصد دفاع از شرابخواری برخی و نسبت ناروا به برخی دیگر، با توجیه نادرست عدم تحریم شراب تا نزول آیه، موضوعاً از این آیه خارج‌اند. ازجمله آثار مترتب بر نظریه تحریم دفعی، اضافه بر توجیه ناپذیری شرابخواری برخی صحابه در مدینه، تفکیک اعلام حکم تحریم شراب در مکّه و تأخیر اجرای حد شرابخواری در مدینه است که اضافه بر ایجاد انگیزه قوی در ترک، نوعی روش مدارای تربیتی اسلام نیز بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The verse of Sukārā and its Central Role in Confrontation between the two Theories of Instant and Gradual Prohibition of Wine

نویسندگان [English]

  • Yaqub Barzegar Shani 1
  • Sayyid Muhammad Naqib 2
  • Mehdi Davari 3
1 Ph.D. Student, University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur'an, Qum; Faculty Member of Imam Husayn University
2 Associate Professor, University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur'an, Qum
3 Assistant Professor, University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur'an, Qum
چکیده [English]

The way wine was prohibited from the viewpoint of the Qur'an and the central role of the verse of sukārā in this regard, led to the confrontation of two views on the gradual and instant prohibition of wine. The findings of the research, with a library study and analytical-descriptive method, indicate that sukr-i nawm (sleep intoxication) in the meaning of sukārā in the theory of the instant prohibition of wine, is provable with Qur'anic reasons and narrative and rational evidence. In contrast, the view of wine intoxication in the verse, which is also the basis of the theory of gradual prohibition, its incompatibility with the verses of the Qur'an was proved in terms of content contradiction. By criticizing the wine intoxication in the meaning of sukārā, all the revelation occasions in the theory of gradual prohibition in Sunni interpretations, with the aim of defending wine drinking of some and the unjust accusation of others, are thematically beyond the scope of this verse with the incorrect justification of non-prohibition of drinking wine until the revelation of the verse. Among the impacts derived from the theory of instant prohibition, in addition to the inexcusability of drinking wine by some companions in Medina, is the separation of the announcement of wine prohibition in Mecca and the delay in the implementation of the legal punishment of drinking wine in Medina, which besides creating a strong motivation to quit, was also a kind of Islamic method of educational tolerance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • instant prohibition
  • gradual prohibition
  • wine intoxication
  • sleep intoxication