Exploring the Dating of Sūra al-Ḥujurāt and its Effect on the Critique of the Traditions of Revelation Order

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. Student, Isfahan University

2 Assistant Professor, Isfahan University

Abstract

Most exegetes have only pointed out the Sūrat al-Ḥujurāt as being a Medinan sūra, and consider that there are not enough indications to determine the date of its Revelation. However, considering the sūras that are mentioned before and after Sūrat al-Ḥujurāt in the traditions of Revelation order shows that this sūra is revealed roughly at the beginning of 6 AH. While exploring the traditions which mention the cause of Revelation for this sūra and the reports received from historians regarding the events happened after the conquest of Mecca, testifies that this sūra is revealed at the first half of 9 AH, coinciding with the arrival of delegations and converting the tribes of the Peninsula to Islam, so the sūra could be dated after the conquest of Mecca and before the battle of Tabūk. The paper explores these two opposing views through historical content analysis and concludes with confirmation of the year 9 AH, considering that all timed verses of this sūra are revealed chronologically in accordance with the historical events, it indicates that all the verses of this sūra are revealed successively over a few-month period.

Keywords


1. قرآن کریم.
2. ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن؛ الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، 1385ق.
3. ابن سعد، محمد؛ الطبقات الکبرى، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1410ق.
4. ابن عاشور، محمد‌بن طاهر؛ التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسة التاریخ، بی‌تا.
5. ابن عطیه اندلسی، عبدالحق‌بن غالب؛ المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1422ق.
6. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل‌بن عمرو؛ البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، 1407ق.
7. ـــــــــــــــــــــــــــ ؛ تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1419ق.
8. بلخی، مقاتل‌بن سلیمان؛ تفسیر مقاتل‌بن سلیمان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1423ق.
9. بهجت‌پور، عبدالکریم؛ تفسیر تنزیلی (به ترتیب نزول)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1392ش.
10. ثعالبى، عبدالرحمن‌بن محمد؛ جواهر الحسان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربى، 1418ق.
11. ثعلبى، احمدبن ­ابراهیم؛ الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
12. جعفریان، رسول؛ سیره رسول خدا، قم، دلیل ما، 1382ش.
13. دروزة، محمد عزت؛ التفسیر الحدیث، قاهره، دار احیاء الکتب العربیة، 1383ق.
14. ذهبی، شمس‌الدین محمد؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، بیروت، دار الکتاب العربى، 1413.ق
15. رازی، ابوالفتوح حسین‌بن على؛ روض الجنان و روح الجنان فى تفسیر القرآن، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوى‏، 1408ق.
16. سمرقندى، نصربن محمد؛ بحر العلوم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
17. سیوطی، جلال‌الدین؛ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق.
18. شهرستانى، محمد‌بن عبدالکریم؛ مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار، تهران، مرکز انتشار نسخ خطی، 1368ش.
19. طبرسی، فضل‌بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1372ش.
20. طبرى، محمدبن جریر؛ جامع­ البیان فى تفسیر القرآن‏، بیروت، دار المعرفه‏، 1412ق.
21. ــــــــــــــــــ ؛ تاریخ الطبری‏، بیروت، دار التراث العربی، 1387ق.
22. طوسی، محمد‌بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
23. عبدالرحمن العک‏، خالد؛ تسهیل الوصول إلى معرفة أسباب النزول، بیروت، دار المعرفة، 1422ق.
24. فخر رازی، محمدبن عمر؛ مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
25. فراء، یحیى‌بن زیاد؛ معانى القرآن، قاهره، دارالمصریه للتألیف و الترجمه‏، 1980م.
26. قرطبی، محمدبن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1364ش.
27. قمی، علی‌بن ابراهیم؛ تفسیر القمی، قم، دار الکتاب، 1363ش.
28. کلباسی، زهرا؛ احمدنژاد، امیر؛ «آخرین نزول؛ مائده یا توبه؟»، پژوهش‌های قرآنی، سال بیستم، شماره 76، 1394، 111-86.
29. مقریزی، تقی‌الدین؛ إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1420ق.
30. واحدى، على‌بن احمد؛ اسباب النزول‏، تهران، نشر نى‏، 1383ش.
31. واقدی، محمدبن عمر؛ مغازى تاریخ جنگ‌هاى پیامبر6، تهران، مرکز نشر دانشگاهى، 1369ش.
32. هوارى، هودبن محکم‏؛ تفسیر کتاب الله العزیز، الجزایر، دار البصائر، 1426ق.
33. یعقوبی، احمدبن ابی‌یعقوب؛ تاریخ الیعقوبى، بیروت، دار صادر، بی‌تا.