Word Study Analysis of the Verses of the Qur’an in Imam Riḍā (A.S.)’s Interpretive Narrations Based on the Text Analysis Method

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. student of Qur'anic and Hadith Sciences, Payam Noor University, Iran

2 Associate Professor, Payam Noor University, Aran va Bidgol Branch

3 Associate Professor of the Department of Qur'an Interpretation and Sciences, University of the Holy Qur'an Sciences and Education, Iran

4 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, University of Kashan, Iran

10.22081/jqr.2022.63196.3470

Abstract

One of the necessary conditions for understanding the contents of any word, including the Holy Qur’an, is the knowledge of the meanings of its words. Therefore, it is incumbent upon the interpreter of the words of Revelation to acquire the concepts of its words by using the appropriate method; because paying close attention to the conceptual features of each Qur’anic word plays a key role in the correct interpretation of the verses. A part of the interpretative heritage of Ahl al-Bayt (A.S.) is dedicated to this part and by studying it one can find the proper method of semantics of the words of the Qur’an. Using the method of text analysis and text research, this paper has investigated the word study in Imam Riḍā (A.S.)’s interpretive narrations and has come to the conclusion that in the word analysis of the verses of the Qur’an, the Imam (A.S.) has taken into consideration the components of “explanation of the apparent meaning of the single words (mufradāt)”, “explanation of the rhetorical points and purposes of the words of the verses”, “expression of meaning-oriented morphological-syntactic points”, “attention to different readings”, “attention to the context” and “culture-orientedness”. According to the findings of the research, the Imam (A.S.) has paid attention to both lexical word analysis and Qur’anic single-word study in explaining mufradāt. In his interpretive narrations, “paying attention to the figurative meaning of the word and its semantic development”, “discourse-observation in the explanation of the word” and “pointing to the lack of synonymy” can also be seen, while his holiness has taken all of these into consideration with an emphasis on answering the related doubts and explaining the right theological beliefs for the addressees.

Keywords

References

  1. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1404ق). تحف العقول، محقق/ مصحح: علی اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم.
  2. ابن فارس، احمد (1404ق). معجم مقاییس اللغة، محقق/ مصحح: عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول
  3. ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (بی­تا). غریب القرآن، بی­جا: بی­نا.
  4. ابن منظور، محمدبن مکرم (1414ق). لسان العرب، بیروت: دار صادر، چاپ سوم.
  5. ابن هائم، احمد بن محمد (1423ق). التبیان فی تفسیر غریب القرآن، بیروت: دار الغرب الاسلامی.
  6. ابن­بابویه، محمدبن­علی (1378ق.). عیون اخبار الرضا7، محقق/ مصحح: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول
  7. ابن­بابویه، محمدبن­علی (1398ق.). التوحید، محقق/ مصحح: هاشم حسینی، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول
  8. ابن­خلدون، عبدالرحمن­بن محمدبن محمد (1408ق.). دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الاکبر، محقق: خلیل شحادة، بیروت: دارالفکر.
  9. ابوحیان غرناطی، محمدبن یوسف (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر.
  10. ابوموسی، محمد محمد (1408ق.). البلاغة القرآنیة فی تفسیر الزمخشری و اثرها فی الدراسات البلاغیة، قاهره: مکتبة وهبة، الطبعة الثانیة.
  11. اسعدی، محمد و همکاران (1392)، آسیب شناسی جریان های تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول.
  12. اسلامی پناه (یزدی)، مهدی (1381). تفسیر ادبی قرآن، بی جا: انتشارات سرور.
  13. بابایی، علی اکبر (1394). قواعد تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چاپ اول.
  14. بابایی، علی اکبر و عزیزی کیا، غلامعلی و روحانی راد، مجتبی (1379). روش شناسی تفسیر قرآن، زیر نظر: محمود رجبی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول
  15. بحرانی، سید هاشم بن سلیمان (1374). البرهان فی تفسیر القرآن، قم: موسسۀ بعثة، چاپ اول.
  16. بروجردی، حسین (1386ق). منابع فقه شیعه، ترجمه: گروهی از مترجمان، تهران: فرهنگ سبز، چاپ اول
  17. بلاغی نجفی، محمد جواد (1420ق). آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت.
  18. بنت الشاطی، عایشه (1376). اعجاز بیانی قرآن، مترجم: حسین صابری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1376
  19. بنت الشاطی، عایشه (1388ق). التفسیر البیانی للقرآن الکریم، قاهره: دار المعارف.
  20. بنت الشاطی، عایشه (1390). تفسیر بیانی قرآن کریم، مترجم: سید محمود طیب حسینی، قم: دانشکده اصول دین.
  21. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی- مرکز فرهنگ و معارف قرآن (1389). دائرة المعارف قرآن کریم، قم: بوستان کتاب، چاپ اول.
  22. حاجی خلیفه (کاتب چلبی)، مصطفی بن عبدالله (بی­تا). کشف الظنون، بی­جا: بی­نا (مکتبة الشاملة)
  23. حکیمی،محمد رضا (1358). ادبیات و تعهد در اسلام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  24. خامه گر، محمد (1386). ساختار هندسی سوره های قرآن، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
  25. خرمشاهی، بهاء الدین (1381). دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران: ناهید، چاپ دوم.
  26. الخطیب، عبداللطیف (1422ق). معجم القرائات، دمشق: دار سعد الدین، الطبعة الاولی.
  27. الخولی، امین (1961م.). مناهج تجدید فی النحو و البلاغة و التفسیر و الادب (مجموعه مقالات)، بی جا، دارالمعرفة، الطبعة الاولی.
  28. الخولی، امین (1987م). من هدی القرآن...فی اموالهم، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب
  29. دورژه، موریس (1362). روش­های علوم اجتماعی، مترجم: خسرو اسدی، تهران: امیرکبیر.
  30. راغب اصفهانی، حسین­بن­محمد (1412ق.). مفردات الفاظ القرآن، محقق/ مصحح: صفوان عدنان داوودی، بیروت- دمشق: دارالقلم- دار الشامیه.
  31. رجبی، محمود (1391). روش تفسیر قرآن، بی جا: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ پنجم
  32. رومی، فهدبن عبدالرحمن بن سلیمان (1407ق). اتجاهات التفسیر فی القرن الرابع عشر، عربستان سعودی: بی نا.
  33. زرقانی، محمد عبدالعظیم (1385). مناهل العرفان فی علوم القرآن، مترجم: محسن آرمین، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  34. زرکشی، بدرالدین (1410ق). البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة.
  35. زمخشری، محمودبن عمر (1389). الکشاف فی حقائق غوامض التنزیل، مترجم: مسعود انصاری، تهران: ققنوس.
  36. زمخشری، محمودبن عمر (1407ق.). الکشاف فی حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتب العربی.
  37. ستوده نیا، محمد رضا و خزاعی، مجید و قاسم نژاد، زهرا (1390). جایگاه سیاق در تفسیر آیات از دیدگاه امام رضا7، فدک سبزواران، سال دوم، شماره 8، صص73-89.
  38. سیوطی، جلال­الدین (1380). الاتقان فی علوم القرآن، مترجم: سید مهدی حائری قزوینی، تهران: امیر کبیر.
  39. سیوطی، جلال­الدین (بی­تا). معترک الاقران فی اعجاز القرآن، محقق: علی محمد بجاوی، قاهره- مصر: دارالفکر عربی
  40. صانعی پور، محمد حسن (1390)، مبانی تحلیل کارگفتی در قرآن کریم، تهران: دانشگاه امام صادق، چاپ اول
  41. طاهری کنی، علی (1377). تفسیر ادبی قرآن، به کوشش: مهدی اسلامی یزدی، بی جا: رواق اندیشه، چاپ اول
  42. طباطبائی، سید محمدحسین (1374). المیزان، مترجم: سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین.
  43. طباطبائی، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جاپ پنجم.
  44. طبرسی،فضل بن حسن (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القران،تهران: ناصر خسرو. چاپ سوم.
  45. طبری، محمدبن جریر (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفة. چاپ اول.
  46. طوسی، محمد بن حسن (بی­تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  47. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه (1415ق). تفسیر نور الثقلین، قم: اسماعیلیان، چاپ چهارم
  48. عطاردی، عزیز الله (1388). اخبار و آثار امام رضا7، بی­جا: عطارد، چاپ اول
  49. عیاشی، محمدبن مسعود (1380ق). تفسیر العیاشی، محقق/مصحح: هاشم رسولی محلاتی، تهران: المطبعة العلمیة، چاپ اول.
  50. الفاخوری، حنّا (1388). تاریخ ادبیات زبان عربی از عصر جاهلی تا قرن معاصر، ترجمه عبدالمحمد آیتی، بی جا: انتشارات توس، چاپ هشتم.
  51. فراء، یحیی بن زیاد، (2000م). معانی القرآن، محقق: محمد علی نجار، احمد یوسف نجاتی، قاهره- مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
  52. فقیه، حسین (1391). قرآن و فرهنگ عصر نزول، قم: مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  53. قاسم نژاد، زهرا و ستوده نیا، محمدرضا و شاملی، نصرالله (1393). اثر سیاق در اختلاف قرائات، قم: مجمع ذخایر اسلامی.
  54. قطب، سید (2002م). التصویر الفنی فی القرآن، قاهره: دار الشروق
  55. قمی، علی بن ابراهیم (1404ق). تفسیر القمی، محقق/مصحح: طیب موسوی جزائری، قم: دار الکتب، چاپ سوم،
  56. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، محقق/ مصحح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.
  57. مجلسی، محمد باقر (1403ق.). بحار الانوار، محقق/مصحح: جمعی از محققان، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم
  58. محمد سعد، محمود توفیق (1430ق). دلالة الالفاظ علی المعانی عند الاصولیین؛ دراسه منهجیة تحلیلة، قاهره: مکتبة وهبة.
  59. مرکز الثقافة و المعارف القرآنیة (1417ق). علوم القرآن عند المفسرین، قم: مکتبة الاعلام الاسلامی، الطبعة الاولی.
  60. مهدوی، سید ابوالحسن (1387). ماهنامه موعود، شماره 91، صص40-47
  61. میرحاجی، حمید رضا و نظری، یوسف (1392). بررسی بافت متن از دیدگاه برجسته ترین زبان شناسان قدیم مسلمان بر اساس الگوی حازم قرطاجنی، فصلنامه جستارهای زبانی، شماره 2.
  62. نادری، عزت الله، سیف نراقی، مریم (1378). روش های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی؛ با تأکید بر علوم تربیتی، تهران: دفتر تحقیقات و انتشارات بدر.
  63. نحاس، ابوجعفر (1421ق). اعراب القرآن، بیروت: منشورات محمد علی بیضون، دار الکتب العلمیة، چاپ اول
  64. نحاس، ابوجعفر (بی­تا). معانی القرآن، بی جا: بی نا (مکتبة الشاملة)
  65. نکونام، جعفر (1379). روش تحقیق کتابخانه­ای با تأکید بر علوم اسلامی، قم: انتشارات اشراق.

Files

Share

How to cite

Statistics