The Role of Qur'anic Sciences in the Emergence of the Theory of Historicity of the Holy Qur'an

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. Student of Qur'an and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad

2 Associate Professor, Education Department of Qur'an and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad

Abstract

In the present era, following the growth and advancement of technology and the emergence of many doubts and questions concerning how to adapt tradition to modernity, various opinions and theories have been provided by Muslim intellectuals and neo-thinkers about the comprehension and interpretation of the Qur'an, and the common feature of all of them is the historicist perspective toward the Holy Qur'an. It is clear that considering the Holy Qur'an as historicist is in conflict with its transhistoricity and has negative consequences, including the negation of the teachings of this Revealed Scripture. The existence of this problem makes it necessary to trace the roots of this type of view towards the Qur'an in order to reach a fundamental solution to overcome it. According to the present study, which was organized with a descriptive-analytical method, the problem of historicist perspective toward the Qur'an is rooted in some distorted and defective discussions of Qur'anic sciences, and with a little reflection, one can see the traces of some discussions of Qur'anic sciences such as the "Revelation occasions", "Meccan and Medinan", and "abrogating and abrogated" in the opinions and viewpoints of Muslim intellectuals and neo-thinkers.

Keywords


  1. نهج البلاغه.
  2. ابوزید، نصرحامد (1382)، معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن، ترجمه مرتضی کریمی نیا، تهران: طرح نو.
  3. ابوزید، نصرحامد (1994)، نقد الخطاب الدینی، قاهره: سینا للنشر
  4. ابوزید، نصرحامد (1998)، مفهوم النص (دراسة فی علوم القرآن)، بیروت: المرکز الثقافی العربی للطباعه و النشر و التوزیع
  5. اقبال، ابراهیم (1385)، فرهنگ نامه علوم قرآن، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر.
  6. اوسط باقری، علی (1387)، «علوم قرآن؛ چیستی، چرایی و چگونگی»، قرآن شناخت، شماره 1، ص 37-64.
  7. باقلانی، قاضی ابوبکر (1422ق)، الانتصار للقرآن، عمان: دارالفتح، بیروت: دار ابن حزم.
  8. جابری، محمدعابد (2010)، فهم القرآن الحکیم: التفسیر الواضح حسب ترتیب النزول، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیه.
  9. حاجی میرزایی، فرزاد (1393)، «علوم قرآنی» در دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران: دوستان و ناهید.
  10. حداد، طاهر (2011)، امراتنا فی الشریعة و المجتمع، قاهره: دارالکتاب المصری.
  11. حکیم، سید محمدباقر (1441ق)، علوم القرآن، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
  12. الحمد، غانم قدورى (1423ق)، محاضرات فی علوم القرآن، عمان: دار عمار.
  13. حنفی، حسن (1998)، هموم الفکر و الوطن "التراث و العصر و الحداثه"، قاهره: دارقباء للطباعة و النشر و التوزیع.
  14. حیدری، سیدکمال، «التاریخیه عند محمد ارکون»، https://www.aparat.com/v/atZYS، تاریخ دریافت: 1/2/1402.
  15. حیدری، سیدکمال، تغییر احکام فقهی بسته به شرایط زمانی و مکانی (1)، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی سید کمال حیدری، http://alhaydari.com/fa/2019/10/9195/، تاریخ مراجعه:10/5/1401.
  16. خلف، عبدالجواد (بی‌تا)، مدخل إلى التفسیر و علوم القرآن، قاهره: دارالبیان العربى.
  17. خوئى، سیدابوالقاسم (بی‌تا)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة احیاء آثار الامام الخوئى.
  18. رامیار، محمود (1369)، تاریخ قرآن، تهران: امیر کبیر.
  19. رشیدرضا، محمد (1414ق)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: دار المعرفة.
  20. زرقانی، محمد عبدالعظیم (بی‌تا)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بی‌جا: دار احیاء التراث العربى.
  21. زرکشى، محمد‌بن عبد الله (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة.
  22. سروش، عبدالکریم (1382)، بسط تجربه نبوی، تهران: انتشارات صراط.
  23. سروش، عبدالکریم (1397)، کلام محمد رویای محمد، تهران: انتشارات صراط.
  24. سیوطى، جلال‌الدین (1421ق)، الإتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتاب العربى.
  25. شحرور، محمد (1399)، دین و قدرت خوانشی نو از حاکمیت، ترجمه: عبدالله ناصری طاهری، سمیه سادات طباطبایی، تهران: مروارید.
  26. شحرور، محمد (1996)، الکتاب والقرآن قراءة معاصره، بیروت: شرکة المطبوعات.
  27. شحرور، محمد (2000)، نحو اصول جدیده للفقه الاسلامی فقه المرأة، دمشق: الاهالی للطباعه و النشر و التوزیع.
  28. شحرور، محمد (2014)، الاسلام و الایمان، بیروت: دارالساقی.
  29. شهرستانی، محمدعلی (بی‌تا)، تنزیه تنزیل، تبریز: کتابفروشی صابری.
  30. صابر حسن، محمد ابوسلیمان (1420ق)، أضواء البیان فی تاریخ القرآن، ریاض: دار عالم الکتب.
  31. صابونى، محمدعلى (1405ق)، التبیان فی علوم القرآن، بیروت: عالم الکتب.
  32. صالحی کرمانی، محمدرضا (1369)، درآمدی بر علوم قرآنی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
  33. صبحى صالح (1372)، مباحث فی علوم القرآن، قم: منشورات الرضى.
  34. طالبی، محمد (1992)، عیال الله: افکار جدیدة فی علاقة المسلم بنفسه و بالآخرین، تونس: دار سراس للنشر
  35. طالقانى، سیدعبدالوهاب (1361)، علوم قرآن و فهرست منابع، قم: دارالقرآن الکریم.
  36. عتر، نورالدین (1416ق)، علوم القرآن الکریم، دمشق: مطبعة الصباح.
  37. عرب صالحی، محمد (1391)، تاریخی‌نگری و دین، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلام.
  38. عسکری، سیدمرتضی (1417ق)، القرآن الکریم و روایات المدرستین، بیروت: شرکة التوحید للنشر.
  39. قاسمی، جمال‌الدین (1418ق)، تفسیر القاسمی المسمى محاسن التأویل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  40. قرایی سلطان‌آبادی، احمد؛ نظری توکلی، سعید؛ نقی‌زاده، حسن؛ حقی، علی (1393)، «درآمدی بر فلسفه علوم قرآنی»، علوم قرآن و حدیث، شماره 1، ص 47-88.
  41. مجتهد شبستری، محمد، قرائت نبوی از جهان 1، https://neeloofar.org/1-4/ (تاریخ مراجعه 1/9/1401).
  42. مجتهد شبستری، محمد، قرائت نبوی از جهان 14،

https://neeloofar.org/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-14/> (تاریخ مراجعه: 3/9/1401)

  1. مجلسى، محمدباقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدررالاخبار الائمة الاطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  2. محمد طه، محمود (1388ق)، الاسلام برسالته الاولی لا یصلح لانسانیة القرن العشرین، بی‌جا: بی‌نا (کتاب الکترونیک).
  3. محمد طه، محمود (1389ق)، الرسالة الثانیة من الاسلام، بی‌جا: بی‌نا (کتاب الکترونیک).
  4. معرفت، محمدهادى (1382)، تاریخ قرآن، تهران: سمت.
  5. معرفت، محمدهادى (1391)، علوم قرآنی، قم: مؤسسه فرهنگی تمهید.
  6. معرفت، محمدهادى (1415ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسة النشر الاسلامى.
  7. موسوی دارابی، سیدعلی (1422ق)، نصوص فی علوم القرآن، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
  8. وسمقی، صدیقه (بی‌تا)، بازخوانی شریعت، بی‌جا: بی‌نا (کتاب الکترونیک).
  9. Muhammad Yusuf, Nahdhiyah, Anwar Sadat (2021), "Fazlur Rahman's Double Movement and Its Contribution to the Development of Religious Moderation", Internationa journal of Islamic Studies and Humanities. vol. 4, no. 1, p: 51-71.
  10. Rahman, Fazlur (1982), Islam & Modernity: Transformation of an intellectual tradition, Chicago: The University of Chicago Press.
  11. Rippin, Andrew (2003), "occasions of Revelation", in the Encyclopedia of the Quran, ed. Jane Dammen McAuliffe, vol.3, Boston: Brill, Leiden.