شبهات ظاهرگرایان در فهم قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

 این متن در صدد نقد و بررسى و پاسخ به شبهات ظاهرگرایان در فهم و تفسیر قرآن است. فهم و برداشت از قرآن، در طول تاریخ تفسیر، گرفتار دو رویکرد نادرست بوده است؛ تأویل‌گرایى بى‌ضابطه و برداشت‌هاى باطنى و دیگر جمود و سطحى‌نگرى و ظاهرگرایى که به تعطیل شدن عقل در مقام فهم قرآن و کند شدن حرکت علمى انجامید. نویسنده، نخست به تبیین این رویکرد و ارائه نمونه‌هایى از آن پرداخته و سپس شبهات کلى ظاهرگرایان در مقام اعتقاد و استدلال را که زمینه‌ساز انحراف و اشتباه آنان در تفسیر گردیده مانند: استناد به روایات نهى از تفسیر به رأى، ظنّى بودن تفسیر عقلى، وظیفه پیامبر بودن تبیین آیات، بى‌نیازى از عقل به دلیل جامع بودن قرآن، خطاپذیرى و ناتوانى عقل در مقام تفسیر، منحصر بودن آگاهى از تأویل در »راسخان در علم«، و عدم حجیّت ظواهر قرآن مطرح کرده و به تفصیل بدانها پاسخ داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Formalist’s Misconceptions in Understanding the Qur’an

نویسنده [English]

  • Ali As’adi
چکیده [English]

Understanding and impression of the Qur’an has been entangled in two false approaches in the history of interpretation; disorderly tendencies in esoteric interpretation (ta’wil) and esoteric (bateni) impressions as well as dogmatism, superficiality, and formalism which resulted in nullification of intellect as a means of understanding the Qur’an and the slowing down of scientific movement. In this writing first the latter approach is explained and some relevant examples are provided. Then the general misconceptions of the formalists as beliefs and arguments which have laid the ground for their deviation and flaws in interpretation (of the Qur’an) are examined in detail and responded to. These misconceptions are as follows:

Relying on traditions which discourage interpretation of the Qur’an by personal opinion.
Presumptiveness of rational interpretation.
The explanation of the Qur’an’s verses (as only) being in the capacity of the Prophet.
Not needing intellect, because of the comprehensiveness of the Qur’an.
Fallibility and incapability of intellect in interpretation.
Awareness of ta’wil as being exclusiveto ”those firmly rooted in knowledge”.
Invalidity of the exteriors of the Qur’an.