زیر ساخت‏های تفسیر المیزان (2)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

بررسى نقش شناخت بنیادهاى فکرى علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکى از مبانى فکرى علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیرى بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهى که منشأ و پیدایش حقایقى در رابطه با ربوبیت الهى، قرب الهى، تسلّط و تصرف الهى، حضور الهى، اطاعت الهى و وعده الهى مى‌گردد. رابطه خداوند با تشریع و همچنین مصالح و مفاسد در افعال الهى. دو - معادشناسى در بحث پاداش و کیفر. سه - انسان‌شناسى مثل کمالات انسان، فلسفه آفرینش ابلیس، عصمت.
 نویسنده از دومین اندیشه بنیادین علامه در تفسیر با عنوان »دیدگاه زبان شناختى« بحث مى‌کند. در آغاز ویژگى‌هاى دیدگاه علامه را در رابطه با زبان مطرح مى‌کند که عبارتند از: 1- زبان زاییده زندگى اجتماعى است 2- فلسفه نیاز به زبان تکمیل انسان در کارهاست 3- الفاظ در آغاز براى اشیاء وضع شده است 4- وضع الفاظ براساس ظاهر و صورت اشیاء نیست بلکه به لحاظ هدف و غایت آنهاست. 5- استعمال الفاظ براى مصادیق غیر مادى حقیقى است نه مجازى. در ادامه از نمونه‌ها و موارد تأثیر دیدگاه یاد شده در تفسیر سخن مى‌گوید و از زمینه‌هاى زیر نام مى‌برد: 1- افعال الهى مثل تکلّم 2- رحمت الهى 3- اراده الهى 4- ارتباط کلامى موجودات غیر انسانى 5- واقعیت‌هاى ملکوتى و 6- حقایق اخروى.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Understructure of Tafsir of Al-Mizan (2)

نویسنده [English]

  • Musa Husayni
چکیده [English]

The writer has attempted in this article to review one of the exegetical foundations of Allameh Tabataba’i in “Al-Mizan” from the linguistic point of view. Touching upon Allameh’s various viewpoints about numerous dimensions of “coinage” and language, the writer concludes that Allameh Tabataba’i has founded a specific theory that is called “purposeful coinage”. He finally indicates various applications of this theory in the verses related to Divine Actions, Divine Attributes, Heavenly realities, and some other verses.