رویکردهاى روشنفکرى به مسأله زن در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

 بیان و نقد نظرات ابوزید درباره تعدد زوجات است. نگاه روشنفکر مآبانه به حقوق زن در قرآن، در کشورهاى عربى اسلامى پیشینه دیرینه دارد، ابوزید یکى از کسانى است که در این رابطه سخن گفته است. او که کارش را اجتهاد در دین مى‌خواند بر این باور است که بدون تقیّد به متون دینى باید کار اجتهاد را پى گرفت و حکمى را جاى حکمى گذاشت. نویسنده، با نقد ادعاى اجتهاد ابوزید به نقد و بررسى دیدگاه او درباره ارتباط پیامبر )ص( با فرهنگ و باورهاى زمان خودش، شکل‌گیرى قرآن براساس فرهنگ عربى آن زمان و فهم قرآن با روش زبان شناختى و نظریه نسبیت زبانى، پرداخته و ناروایى این تلقى را مورد تأکید قرار مى‌دهد. مقاله در باب تعدد زوجات، نخست دیدگاه تعدادى از حامیان حقوق زن را در جهان عرب به نقد مى‌گیرد سپس به بیان و نقد دیدگاه مبانى و روش استنباط ابوزید مى‌پردازد. ابوزید، جواز تعدد زوجات را موقتى و مربوط به افزایش زنان بى‌سرپرست بعد از جنگ احد مى‌داند و نه همه زمانى و در این رابطه از دلایل محمد عبده براى مشروعیت جلوگیرى از تعدد ازدواج مردان نیز استفاده مى‌کند. نویسنده مى‌کوشد که بى‌پایگى دلایل ادعاى فوق را به اثبات رساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Intellectual Approaches to the Issue of women in the Qur'an

نویسنده [English]

  • Sayyid Heydar Alavi Nejad
چکیده [English]

This article includes two parts: The first part deals with the cultural origin of "Nasr Hamid Abu Zayd" who clamed to be  the prepetuator of figures such as Qasim Amin, Tahir Haddad, and Zaki Najib Muhammad, and considers the Prophet (S.A.W.) as the offspring and an outcome of Jahiliyyah, and regards the Qur'an as a cultural product of the time. He believes that the Prophet (S.A.W.) effectuated a new identity, totally terrestrial, social and cultural, for  the Arabs in a time of identity crisis, thus trying to desecrate the Qur'an through "historism" and "relativism". In the second part, the antecedents of  the issue of polygamy among the intellectuals is reviewd and the opponents, reasons are criticized; and for the same reason by which Abu Zayd has argued on temporality of permission for polygamy, its permissibility for today is also established, since the same circumstances are still going on in more extensive degree and scale.