بازتاب تفکّر اصلاحی در تفاسیر جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

 آثار نهضت اصلاحى بر تفسیر نگارى قرن چهاردهم مورد بررسى قرار گرفته است.
 قرن چهارده هجرى با ظهور مصلحان استعمار ستیز و شعارهاى بازگشت به اسلام، نهضت تفسیرى پى‌نهاده شد که بزرگ‌ترین شاخصه آن پرداختن به مسائل اجتماعى و سیاسى بود.
 گذار شتابناک به دو دوره شکوفایى و سیر نزولى تمدن اسلامى و ظهور بیدارگران در طلیعه قرن چهارده هجرى، زمینه‌ساز رویکرد نو به تفسیر قرآن گردید.
 نویسنده با تبیین زمینه‌هاى اجتماعى، فکرى سیاسى و اقتصادى جنبش اصلاحى در دو عرصه برون دینى و درون دینى، ابعاد تأثیر این جنبش بر تفسیر قرآن را به کاوش گرفته است. پدید آمدن روش عقلى، جامعه‌نگرى، عقل‌گرایى که بالطبع مستلزم فرو کاستن منزلت روش تفسیر نقلى (اخبار تفسیرى، اسباب نزول( بود و همچنین پرهیز از تفسیر مبهمات، دگرگونى نگاه تاریخى به قرآن و ژرف نگرى به داستانها و قصص قرآن، دورى گزیدن از تعصبات مذهبى در تفسیر، رویکرد افزون‌تر به فلسفه دنیوى آموزه‌هاى دینى، پیوسته دیدن معارف قرآن و پیدایى سبک تفسیر موضوعى، ساده نگارى و طرح موضوعات نو پیداى موقتى، جملگى آثارى است که از نهضت اصلاحى برخاسته و بر تفسیر قرآن در قرن حاضر پرتو افکنده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

influences of reformist thinking on new exegeses

نویسنده [English]

  • Sayyid Husayn Hashemi
چکیده [English]

surveying the influences of reformist movement on writing exegeses in 14th century, the article examines backgrounds of reformist movements in exegesis in three sections: social, in-religious, and out-religious backgrounds, and debates religious reformis tsص inspiration from religious reformism in europe. by analyzing dimentions of reformist thought influencing the writing of exegeses in 14th century, the author enlists appearance of social-intellectual tendencies as well as lowering of traditional exege sis status; discouraging of exegetical utilization of revelation occasions (asbab-e-nuzul); avoidance of interpreting quranic ambiguities, changes in historical approach to the holy quran; keeping away from religious prejudice; paying more attention to secular philosophy of religion doctrine; quranic knowledge being regarded consistent; and finally, dealing with efficient topics and issues as among the most obvious influences of reformist thinking on writing exegeses in 14th century.