نبایسته ‏ها در تفاسیر یکصدساله اخیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

در این مقاله آفات راه یافته به تفاسیر قرن معاصر مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. یکى از مهم‌ترین آفات تفاسیر معاصر، ارائه تفسیر جدید در موضوعات اقتصادى قرآن است. برخى حرام بودن ربا را از جهت مقدار تخصیص زدند و بعضى قرض تولیدى را از محدوده ربا بیرون شمردند و اظهار داشتند که هر گاه براى تولید، وام دریافت شود، سودى که بر آن وام تعلّق گیرد، ربا به شمار نمى‌آید. و دیگرانى آن را به عصر جاهلى محدود کردند. در صورتى که تمام این تفاسیر با واژگان و سیاق آیه هیچ‌گونه تناسبى ندارد و انحصار حرمت ربا به رباى مصرفى نه تولیدى با فلسفه ربا، تقابل بیع و ربا در آیه "احل اللَّه البیع و حرم الربا" و شمول حرمت نسبت به ربا در قرض تولیدى که در صدر اسلام رواج داشته ناسازگار است. در بحث تحلیل حقوق زن، ممنوعیت تعدد زوجات با مفهوم و مصداق عدالت در آیات قرآن همخوان نیست. در فلسفه سیاسى و تحلیل دموکراسى، بى‌اعتبار خواندن رأى اکثریت و مستندسازى آن به آیات قرآن با سیاق آن آیات ناسازگار است. در قوانین جزائى و کیفرى، وحشیانه خواندن حد سرقت و توصیه به تبعید و زندان و حمل حدّ زانى و سارق بر اباحه نه وجوب ناشى از عدم آگاهى این گونه مفسّران نسبت به سیستم دین اسلام است. به چالش کشیدن مالکیت خصوصى با بهره‌گیرى از برخى آیات با آیاتى که بر مالکیت خصوصى مُهر تأیید مى‌زند ناسازگار است. انتخاب تفسیر پوزیتیویستى، تجربى، تحققى و تحصّلى با ناپایدارى دریافت‌هاى تجربى ناسازگار است و تفسیر گران پوزیتیویسم نیز لغزشهایى داشته‌اند. تفسیر شیطان به خطرات جوّ زمین، تفسیر جن‌زدگى به آلودگى میکروب، تفسیر طیراً ابابیل به پشه و مگس حامل میکروب، توجیه معجزات پیامبران، تفسیر پلورالیستى عروج عیسى(ع)، و اعتقاد به سکولاریسم از جمله این لغزشهاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

deviations and slippages in the present century exegesis

نویسنده [English]

  • Muhammad Farjad
چکیده [English]

in continuation of the previous article, this article, too, proceedes to criticize opinions held by present century interpreters of the quran on certain economic, legal, penal topics and philosophy of history. similarly, interpreters’ justifications and analyses of such issues as usury, polygamy, political philosophy of religion, analysis of democracy, penal laws, and philosophy of history are tested and criticized.
the writer has then reviewed improper use of scientific methods by interpreters in their exegesis, mentioning some examples in this regard, and finally introduced the interpretation and justification of jesus (as) ascension as an example of pluralistic exegesis.