برشمارى روابط مادى و معنوى متقابل انسان و طبیعت از نگاه قرآن مورد بررسى قرار گرفته است. انسان از یک نظر جزئى از طبیعت است و با آن رابطه‌هاى چند جانبه، بیولوژیک، معرفتى و حقوقى دارد.
انسان در طبیعت زاده مى‌شود، مى‌بالد و مى‌میرد و این بخشى از رابطه دوسویه انسان و طبیعت است. انتساب آفرینش انسان و طبیعت به پروردگار یگانه هستى، خود پیامدار نتایج و نکته‌هاى چندى از رابطه متقابل وهماهنگى آن دو مى‌باشد، که البته این رابطه دو سویه در آیات قرآن به روشنى بیان شده است. نویسنده پس از بحث مختصرى پیرامون انواع رابطه و تناسب انسان با طبیعت در قرآن، به رابطه مادى انسان با طبیعت پرداخته و از رابطه بیولوژیک انسان با خاک و آب، و طبیعت بعنوان منبع معیشت انسان نام مى‌برد. در ادامه به رابطه انسان و طبیعت در قلمرو معنى و معرفت مى‌پردازد و بینایى و بصیرت انسان را معنى بخش زیبایى طبیعت و اندیشه انسان را کشف کننده رموز و آیات طبیعت و منافع وى را محور جهت‌گیرى و کارآیى طبیعت و طبیعت را آموزگار انسان، میدان مطالعه و درس آموزى انسان و مظهر آیات الهى براى انسان و ارائه دهنده نمودهاى محسوس براى جهان نامحسوس بر مى‌شمارد. در پایان، حقوق متقابل انسان و طبیعت را از نگاه آیات قرآن مورد بررسى قرار مى‌دهد.
)