نگاهی به دیدگاه‌های مفسران در مورد گواهی (شهادت) زنان در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق

چکیده

از جمله مباحث فقهی سؤال برانگیز در احکام متفاوت بین زن و مرد، مسئله گواهی است. طرح ناقص قضیه شهادت و گواهی در استراتژی فقه ژورنالیستی باعث به وجود آمدن این جنجال شده است. این مسئله تا بدان جا پیش رفته که بسیاری رویکرد غالب قرآن و فقه اسلامی را مردانه می‎انگارند تا زنانه و این خود باعث برخی کژفهمی‎ها، دگراندیشی‎های افراطی و نواندیشی‎های مخالف متون شریعت می‎گردد.
مهم‎ترین دلیل برای اثبات نابرابری شهادت زنان و مردان در قرآن، آیه 282 سوره‌ بقره است که موضوع آن قرض و دَین بوده و علت و فلسفه‌ اختلاف را به ضلالت در ناحیه زن‎ها تعلیل کرده است. مفسران در بیان علت این ضلالت، مواردی چون کاستی عقل و حافظه، عاطفی بودن، عدم اشتغال زنان به امور تجاری و ... را بیان نموده‎اند که بیشتر بر حدس و گمان مبتنی است. آنچه در این نوشتار دنبال می‎شود، ارائه و تحلیل نظرات مفسران و صاحبنظران اسلامی در خصوص علت و فلسفه تفاوت گواهی زن و مرد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Glance at the Viewpoints of the Interpreters Concerning Women’s Witness in the Qur'ān

نویسنده [English]

  • Aḥmadriḍā Ḥasan Khānī
چکیده [English]

The issue of bearing witness is among the controversial legal discourses in different rulings between women and men. Insufficient propounding of bearing witness and certifying in journalistic jurisprudence strategy has caused this controversy. This issue has gone to such an extreme that many have regarded the main approach of the Qur'ān and Islamic jurisprudence as more masculine than feminine; and this in itself causes some misunderstanding, extremist heterodoxical thinking, counter-religious texts neoterism.
The most important reason for proving the inequality of bearing witness by men and women in the Qur'ān is verse 282 of Sūrat al-Baqara, the subject of which is loan and debt and the causal inference and philosophy of this difference is regarded to be the aberration of women. In explaining the cause of this aberration, the interpreters have stated such instances as deficiency of intellect and memory, emotionality, non-involvement of women in business, etc. which are mostly based on conjectures. What is dealt with in this article is a presentation and analysis of the views of Islamic interpreters and experts concerning the cause and philosophy of difference between bearing witness by men and women.