قرآن و بازتاب تربیتی روابط چهارگانه انسان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس و پژوهشگر حوزه

چکیده

در این مقاله روابط چهارگانه انسان و بازتاب تربیتی متقابل آنها بحث شده است. در این راستا نخست به پیشینه تاریخی بحث پرداخته می‌شود، سپس بحران حوزه تربیت در این رابطه پس از رنسانس و به فراموشی سپرده شدن ارتباط با خدا و باور سرشت انسان یادآوری می‌گردد. آن‌گاه دیدگاه قرآن به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار می‌گیرد که باور به فطرت و ضرورت خودیابی و خودشناسی را در خود دارد و ارتباط‌های چهارگانه در آن به وضوح قابل مشاهده می‌باشد و ارتباط با خدا در قالب ایمان، پرستش، توکل و استغفار قابل تکامل شناخته می‌شود و ارتباط با خود به معنای خداگونه شدن پذیرفته شده است که تکامل بی‌نهایت قابل پیش‌بینی می‌نماید. خودشناسی حقیقت نوع‌شناختی دارد و این مبنای تکامل اجتماعی در قالب عدالت‌خواهی و مددرسانی است که با الگوگیری از خوبان تاریخ و دوری از بدان نیز در ارتباط است. ارتباط با طبیعت در این مقاله با سه نوع سودخواهی، یعنی رسیدن به خود، اشباع حس زیبادوستی و استفاده از نعمت‌های نامحدود دنبال می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Qur'an and the Educational Reflection of Four-folded Human Relations

نویسنده [English]

  • Sayyid Ibrāhīm Sajjādī
چکیده [English]

In this article, the four-folded human relations and their reciprocal educational reflection has been put to discussion. Accordingly, first the historical background of this issue is dealt with, and then the crisis of education realm after renaissance, the oblivion of relation to God, and the belief in human disposition are touched upon. After that, the Qur'an's viewpoint as a necessity is taken into consideration as incorporating belief in inborn disposition and the need for self-exploration and self-knowledge, and the for-folded relations are clearly observed in it. Here, relation with God in the form of faith, devotion, trust, and asking for God's forgiveness is recognized as perfectible; and relation to oneself as becoming Godlike is accepted as predictably leading to endless perfection. Self-knowledge has a typological reality which is a basis for social evolution in the form of justice-seeking and relief work as corresponding with emulating the good ones of the history and distancing from the evil ones. In this article, relation to nature is pursued with three types of profit-seeking, i.e., self-fulfillment, satisfaction of aesthetic desires, and enjoyment of boundless bounties.