جستاری در آراء و اندیشه‌های صبحی منصور با تأکید بر نماز در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

2 استاد دانشگاه تهران

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

صبحی منصور از قرآنیون معروف مصری است که معتقد به قرآن‌بسندگی هستند. وی در دو کتاب «الصلاة بین القرآن الکریم و المسلمین» و «القرآن و کفی مصدراً للتشریع الاسلامی» می‌کوشد تا  برای مبنای خود، یعنی قرآن‌بسندگی و نیز مسائلی که بر آن بنا کرده است، به‌خصوص نماز، استدلال‌هایی ارائه کند. مبانی ایشان عبارت‌اند از:  1- قرآن تنها منبع اسلامی است. 2- تفاوت عنوان نبی و رسول به لحاظ شخصیت حقیقی و حقوقی است. 3- پیامبر دستور به منع کتابت حدیث داده است. وی در مورد نماز بر این باور است که نماز پیامبر همان نماز حضرت ابراهیم است که میان مسلمانان و حتی مشرکان معروف و شناخته‌شده بوده، ازاین‌رو خداوند از ذکر جزئیات و تعداد رکعات نماز در قرآن خودداری می‌کند؛ زیرا ذکر آن لغو و بیهوده بوده است. ایشان در توجیه ذکر نشدن کیفیت تعداد رکعات نماز در قرآن و نیز جزئیات دیگر موضوعات احکام، مانند حج و ... استدلال‌هایی آورده که منجر به ردّ سنت می‌گردد.
نگارندگان در این گفتار، دیدگاه‌های او را در دو مورد (مبنا و بنا) بررسی و بر اساس قرآن به آنها پاسخ می‌دهند. در این مقاله روشن شده که بناهای ساخته شده منصور (به‌ویژه نماز) با مبناهای او ناسازگار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Inquiry into the Opinions and Thoughts of Subhi Mansour with an Emphasis on Ṣalāt in the Qur’an

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Qorbanlou 1
  • Sayyid Muhammad Baqer Hujjati 2
  • Sayyid Muhammad Ali Ayazi 3
1 Graduate, Science and Research Branch of Islamic Azad University
2 Professor, Tehran University
3 Assistant Professor, Science and Research Branch of Islamic Azad University
چکیده [English]

Subhi Mansour is among the renowned Egyptian Qur’an scholars, who believe in the sufficiency of the Qur’an. In his two books, “Al-Ṣalāt bayn al-Qur’an al-Karīm wa al-Muslimīn” and Al-Qur’an wa kafā Masdaran li al-Tashrī‘ al-Islām”, he tries to present some argumentations for his principle, i.e. the sufficiency of the Qur’an and the issues based on it, especially ṣalāt. His basics are: 1. The Qur’an is the only Islamic source. 2. The difference between nabi (Prophet) and rasūl (Messenger) is in terms of real and legal personality. 3. The Prophet has ordered prohibition of writing hadiths. Concerning ṣalāt, he believes the Prophet’s ṣalāt is the same as the Prophet Abraham’s, which has been popular and known among the Muslims and even the polytheists; therefore God has avoided mentioning the details and the number of rak‘as of ṣalāt in the Qur’an because mentioning it has been futile and vain. In justification of the non-mentioning of the number of rak‘as of ṣalāt in the Qur’an as well as the details of other rulings’ topics such as Ḥajj, etc. he has given certain argumentations that lead to rejection of sunna.
In this article, the writer examines his viewpoints on two issues (principle and basis) and responds to them according to the Qur’an. It is clarified in this article that the bases set up by Mansour (especially ṣalāt) are incompatible with his principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subhi Mansour
  • Qur’an scholars
  • the sufficiency of the Qur’an
  • the Prophets status
  • the quality of ṣalāt

مراجع

1. قرآن کریم.
2. ابن سعد، محمد (1410ق)، الطبقات الکبرى، بیروت: دار الکتب العلمیة.
3. ابن عاشور، محمد‌بن طاهر (بی‌تا)، التحریر و التنویر، بی‌جا: بی‌نا.
4. ابن عبدالبر، یوسف‌بن عبدالله (1398ق)، جامع بیان العلم و فضله، بیروت: دارالکتب العلمیه.
5. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل‌بن عمر (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
6. بابایی، علی‌اکبر (1386)، مکاتب تفسیری، تهران:‏ سمت، پژوهشکده حوزه و دانشگاه‏.
7. بازرگان، مهدی (1353)، سیر تحوّل قرآن، تهران: چاپ فاروس ایران.
8. بیضاوی، عبدالله‌بن عمر (1418ق)، انوارالتنزیل و اسرارالتأویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
9. جوادی آملی، عبدالله (1385)، تسنیم، قم: چاپ اسراء.
10. حقی بروسوی، اسماعیل (بی‌تا)، تفسیر روح البیان، بیروت: دارالفکر.
11. ذهبی، شمس‌الدین (1409ق)، تاریخ الاسلام، بیروت: دارالکتب العربی.
12. ـــــــــــــــ (1419ق)، تذکرة الحفاظ، بیروت: دار الکتب العلمیة.
13. رامیار، محمود (1362)، تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر.
14. رشید رضا، محمد (1426ق)، المنار، بیروت: دارالکتب العلمیه.
15. رفعت فوزی، عبدالمطلب (1418ق)، کتابة السنة فی عهد النبی و الصحابة و اثرها، بی‌جا: دار طیبه.
16. زمخشری، محمودبن عمر (1407ق)، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
17. سیوطی، جلال‌الدین (1404ق)، الدر المنثور فى التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
18. ــــــــــــــــ (بی­تا)، تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، ریاض: مکتبة الریاض.
19. شریف هادی، عشاق الله (1395)، التواتر، (http://www.ahl-alquran.com).
20. صبحی منصور، احمد (1395)، اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا رسول الله، (http://www.ahl-alquran.com).
21. ـــــــــــــــــ (1395)، أکذوبة الرجم فی الاحادیث، (http://www.ahl-alquran.com).
22. ـــــــــــــــــ (1395)، التشهد، (http://www. ahl-alquran.com).
23. ـــــــــــــــــ (1395)، التقوی جوهر الاسلام، (http://www.ahl-alquran.com).
24. ـــــــــــــــــ (1395)، التیار القرآنی، (http://www.ahl-alquran.com).
25. ـــــــــــــــــ (1395)، الصلاة خمس مرات فی یوم و لیلة، (http://www.ahl-alquran.com).
26. ـــــــــــــــــ (1395)، الصلاة علی النبی، (http://www.ahl-alquran.com).
27. ـــــــــــــــــ (1395)، العرب اسرائیل حام السلام، (http://www.ahl-alquran.com).
28. ـــــــــــــــــ (1395)، النبی نفسه لا یجسد الاسلام فکیف یا للمسلمین، (http://www.ahl-alquran.com).
29. ـــــــــــــــــ (1395)، بأی شیء نفهم القرآن کی نعمل به؟ (http://www.ahl-alquran.com).
30. ـــــــــــــــــ (1395)، حدیث یوافق القرآن، (http://www.ahl-alquran.com).
31. ـــــــــــــــــ (1395)، خلود فی النار لاصحاب المعاصی، (http://www.ahl-alquran.com).
32. ـــــــــــــــــ (1395)، رب استرها معانا، و اکتب لنا شفاعة النبی، (http://www.ahl-alquran.com).
33. ـــــــــــــــــ (1395)، زواج المسلمة من الکتابیة و مقالة قراءة تحلیلیة لسورة الممتحنة، (http://www.ahl-alquran.com).
34. ـــــــــــــــــ (1395)، سلسله مقالات «هذه العلمانیة الضحیة صریح السلفیة دموقراطیة الاسلام، (http://www.ahl-alquran.com).
35. ـــــــــــــــــ (2005)، القرآن و کفی مصدراً للتشریع الاسلامی، بیروت: بی‌نا.
36. ـــــــــــــــــ (2088)، الصلاة بین القرآن الکریم و المسلمین، بیروت: مؤسسة الانتشار العربی.
37. طباطبایى، سید محمدحسین (1353)، قرآن در اسلام‏، تهران: دار الکتب الاسلامیه‏‏.
38. ـــــــــــــــــــــــ (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
39. طبرسی، فضل‌بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
40. طبری، محمدبن جریر (1412ق)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت: دارالمعرفة.
41. عسقلانی، ابن حجر (1424ق)، فتح الباری، بیروت: دار الکتب العلمیه.
42. علی، جواد (1395)، تاریخ نماز در اسلام، ترجمه محمودرضا افتخارزاده، قم: انتشارات ثوره.
43. فخر رازی، محمد‌بن عمر (1420ق)، مفاتیح الغیب (تفسیر الکبیر)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
44. مصطفوی، حسن (1374)، التحقیق فی الکلمات القرآن، تهران: وزارت ارشاد.
45. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار