الگوی گرایشی رشد فرهنگی انسان از دیدگاه قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکترای مدرسی معارف دانشگاه معارف اسلامی

2 استادیار دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

در این پژوهش می‌کوشیم با هدف ارتقای کیفی رویکرد فرهنگی به قرآن کریم، الگوی گرایشی رشد فرهنگی انسان از دیدگاه قرآن را بیان کنیم. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی سامان یافته، و بر حسب دستاورد یا نتیجه تحقیق، از نوع توسعه‌ای - کاربردی، و از لحاظ هدف تحقیق، از نوع اکتشافی، و به لحاظ نوع داده‌های مورد استفاده، یک تحقیق کیفی است. این نوشتار «ضرورت­‌شناسی قرآن­‌پژوهی فرهنگی» را آغازگاهی برای تبیین هر چه بهتر مسأله می‌داند. «نقش ریشه­‌ای قرآن کریم در اصلاح فرهنگی»، «حاکمیت رویکرد سکولار در فرهنگ­‌پژوهی»، «ایجاد درک مشترک از دیدگاه فرهنگی قرآن» و «خلق تصویری ذهنی از آینده مطلوب فرهنگی از دیدگاه قرآن»، از مهم­‌ترین ضرورت­‌ها در این زمینه است. نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب داده‌های جمع‌آوری شده نشان می‌دهد که «معنویت‌گرایی»، «خردگرایی»، «عمل­‌گرایی» و «علم­‌گرایی»، اضلاع چهارگانه رشد فرهنگی انسان در بعد گرایشی از دید قرآن است که پیوست فرهنگی هر کدام از آن اضلاع، تمام عرصه­‌های فرهنگی را پوشش می­‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Human Growth Model from the Holy Qur’an’s Viewpoint

نویسندگان [English]

  • Muhammad Mustafa As’adi 1
  • Amir Muhsen Erfan 2
1 Ph.D. Graduate in Islamic Studies Instructorship, Islamic Studies - University of Qum
2 Assistant Professor, Islamic Studies - University
چکیده [English]

Aiming at upgrading the cultural approach to the Holy Qu’ran, we try in this research to state the desirable model for human cultural growth from the viewpoint of the Holy Qur’an. This article has been arranged with the descriptive-analytical method and is a quality research due to the data employed. This writing regards “knowledge of the necessities of cultural Qur’an studies” as a starting point for a more desirable explanation of the issue. “The basic role of the Holy Qur’an in cultural reform”, “sovereignty of secular approach in cultural studies”, “creating common understanding from cultural viewpoint of the Qur’an”, and “creating a mental image of a desirable cultural future from the viewpoint of the Qur’an” are among the most significant necessities in this respect. The results yielded by analysis of the collected data indicates that “spiritualism”, “rationalism”, pragmatism”, and “scientism” are the four sides of human cultural growth from the viewpoint of the Qur’an, which covers all aspects of culture, and of course, each is organized by “cultural association” originated form the Revealed Verses of the Holy Qur’an.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Qur’an
  • cultural growth
  • spirituality
  • wisdom
  • science
  • practice

مراجع

1. قرآن کریم.
2. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1363)، تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین.
3. اسمیت، فلیپ و الگزندر رایلی (1394)، نظریه فرهنگی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
4. امامی، سید مجید (1391)، پیوست فرهنگی از مفهوم تا روش، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق7.
5. جمعی از نویسندگان (1387)، آینده فرهنگ‌ها، تهران: مؤسسه فرهنگی آینده پویان.
6. حائری یزدی، مهدی (1994)، حکمت و حکومت، لندن: شادی.
7. صالحی امیری، سید رضا (1386)، مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی، تهران: انتشارات ققنوس.
8. طباطبایی، سید محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الاعلمی.
9. کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
10. مصباح یزدی، محمدتقی (1392)، رابطه علم و دین، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
11. مصلح، علی اصغر (1393)، فلسفه فرهنگ، تهران: نشر علمی.
12. مطهری، مرتضی (1376)، مجموعه آثار شهید مطهری، چاپ هفتم، تهران: انتشارات صدرا.
13. معین، محمد (1386)، فرهنگ فارسی، چاپ چهارم، تهران: ادنا.
14. منسوب به جعفربن محمد الصادق7 (1400ق)، مصباح الشریعه، بیروت: اعلمی.
نویسندگان (1393)، نقشه مهندسی فرهنگی کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار