تحلیل دیدگاه دیوید کوک راجع به مقوله «جهاد» در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه خوارزمی

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی

10.22081/jqr.2021.59237.3080

چکیده

اینک مسائل سیاسی و تنش‌های ایجادشده در جهان همچون جنبش‌های تروریستی القاعده، طالبان، گروهک‌های تروریستی و داعش، سبب اسلام‌هراسی و شکل‌گیری پندار خشونت‌آمیز بودن آموزه «جهاد» شده است. همین مسأله زمینه و ضرورت تحقیقات گسترده در باب «جهاد» را فراهم آورده و بر حجم پژوهش‌ها، نوشتارها و گفتارها در این حوزه افزوده است. محققان اروپایی-آمریکایی نیز که در دهه‌های اخیر رویکرد آکادمیک در آثارشان غالب شده است، در این باب پژوهش‌هایی جدی انجام داده‌اند که تحلیل و بررسی آنها سخت ضروری می‌نماید. دیوید کوک اسلام‌پژوه آمریکایی که بیشتر آثار او درباره جهاد، شهادت و گفتمان آخرالزمانی است، یکی از صاحب‌نظران این عرصه شناخته می‌شود. در مقاله حاضر تلاش شده تا با روشی توصیفی-تحلیلی و با رویکردی انتقادی، نظرگاه دیوید کوک مورد واکاوی قرار گیرد. کوک، موفقیت و گسترش اسلام را مرهون «جهاد» می‌پندارد و معتقد است از یک سو قرآن با بیان اصول کلی جنگ، و از سوی دیگر احادیث با معنویت بخشیدن به مفهوم «جهاد» و ذکر جزئیات، آموزه خشونت‌آمیز «جهاد» را پدید می‌آورند. نکته محوری دیدگاه او این است که باوجود تحولات متعدد و پیچیده «جهاد» در تفسیر و عمل، مفهوم خشونت و جنگ از آموزه «جهاد» جدایی‌ناپذیر است. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که استناد کوک به مسأله نسخ آیات صلح و عفو قابل پذیرش نیست. همچنین شناخت وی درباره چیستی «جهاد» بیشتر با نگاهی تاریخی آمیخته است و از منظر او، «جهاد» ماهیتی تهاجمی دارد و معنای آن جنگِ دارای ارزش معنوی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of David Cook’s Viewpoint Concerning the Concept of Jihad in the Qur’an

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Makvand 1
  • Samaneh Rahmannezhad 2
1 Assistant Professor, Kharazmi University
2 M.A. Graduate of Kharazmi University
چکیده [English]

Presently, the political issues and the tensions created in the world such as the terrorist movements of Al-Qaeda and Taliban and terrorist groups and Daesh (ISIS) have caused Islamophobia and the formation of the doctrine of Jihad to be perceived as being violent. This has in turn prepared the ground for and necessitated studying Jihad and has added to the volume of the research, writings and discourses in this field. The American and European researchers, whose academic approach has in recent decades become dominantly academic, have carried out serious investigations that are strongly required to be analyzed and reviewed. David Cook, an American Islamic researcher whose major works are on Jihad, martyrdom, and the end-of-time discourses, is known to be one the authorities in this regard. In the present paper, it is attempted with a descriptive-analytical method and by means of a critical approach to explore David Cook’s viewpoint. Cook conceives the success and expansion of Islam as indebted to “jihad” and maintains that the Qur’an by expressing the overall principles of war on one hand and the traditions by spiritualizing the concept of jihad and mentioning the details on the other, create the violent doctrine of jihad. The pivotal point of his perspective is that despite the various and complicated development of jihad in interpretation and practice, the concept violence and war are inseparable from the concept of jihad. The present research indicates that Cook’s invocation to the abrogation of the verses of peace and forgiveness is not acceptable. Similarly, his cognition about the nature of jihad is more mingled with a historical outlook and from his point of view; jihad has an aggressive nature and means a war possessing a spiritual value.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Qur’an
  • jihad
  • David Cook
  • war
  • violence

مراجع

1. قرآن کریم.
2. نهج‌البلاغه.
3. آلوسی، محمود‌بن عبدالله (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی‏، بیروت: دارالکتب العلمیه.
4. ابن اثیر، مبارک‌بن‌محمد‌ (1367)، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ چهارم، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
5. ابن جوزی، عبدالرحمن‌بن علی (1422ق)، زاد المسیر فی علم تفسیر، بیروت: دارالکتاب العربی.
6. ابن حزم، ابومحمد (1406ق)، الناسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
7. ابن درید، محمد‌بن‌حسن (1988)، جمهرة اللغه، بیروت: دارالعلم للملایین.
8. ابن عاشور، محمد طاهر (1420ق)، التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
9. ابن عربی، محمد‌بن عبدالله (1427ق)، الناسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
10. ابن عربی، محمدبن‌عبدالله (1408ق)، احکام القرآن، بیروت: دارالجیل.
11. ابن عطیه، عبدالحق (1422ق)، المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دار الکتب العلمیه.
12. ابن کثیر، اسماعیل‌بن عمر (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه.
13. ابن هشام، عبدالملک (1375ق)، السیرة النبویه، چاپ دوم، قاهره: شرکة مکتبة ومطبعة مصطفى البابی الحلبی.
14. ابوحیان، محمدبن یوسف (1420ق)، بحرالمحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
15. ازهری، محمد‌بن احمد (1421ق)، تهذیب اللغة، بیروت: دار الحیاء التراث العربی.
16. بیضاوی، عبدالله‌بن عمر (1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل‏، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
17. پاکتچی، احمد (1367)، جهاد، در مقالات دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج19.
18. تیمی، یحیی‌بن سلام (1425ق)، تفسیر یحیى‌بن سلام التیمى البصرى القیروانى‏، بیروت: دار الکتب العلمیه.
19. ثعلبی، احمدبن محمد (1422ق)، الکشف و البیان المعروف بتفسیر الثعلبی‏، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
20. جصاص، احمد‌بن علی (1405ق)، احکام القرآن، بیروت: دار الحیاء التراث العربی.
21. جوادی آملی، عبدالله (1393)، تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
22. حر عاملی، محمد‌بن حسن (1409ق)، وسایل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت:.
23. خویی، سید ابوالقاسم (1430ق)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخوئی.
24. رازی، ابوالفتوح حسین‌بن علی (1408ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن‏، مشهد: آستان قدس‌رضوی.
25. زرکشی، ابوعبدالله (1376ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار إحیاء الکتب العربیه.
26. زمخشری، محمود‌بن عمر (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، چاپ سوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
27. سیوطی، عبدالرحمن (1394ق)، الإتقان فی علوم القرآن، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
28. ـــــــــــــــــــــ (1404ق)، الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله مرعشى نجفى.
29. شوکانی، محمد (1414ق)، فتح القدیر، دمشق: دار ابن کثیر.
30. طباطبایی، سید محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن‏، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. ‏
31. طبرسی، فضل‌بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، تهران: ناصر خسرو.
32. طبری، محمد‌بن جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
33. طریحی، فخرالدین‌بن محمد (1375)، مجمع البحرین، چاپ سوم، ‌تهران: مرتضوی.
34. طوسی، محمد‌بن حسن (1365)، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب العلمیه.
35. ــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
36. عاملی جبعی، زین الدین (1387ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، بیروت: دارالعالم الاسلامی.
37. فراهیدی، خلیل‌بن احمد (1409ق)، العین، چاپ دوم، قم: نشر هجرت.
38. فیروزآبادی، محمد‌بن یعقوب (1415ق)، قاموس المحیط، بیروت: دارالکتب العلمیه.
39. قتاده‌بن دعامه السدوسی (1418ق)، الناسخ و المنسوخ لقتاده، چاپ سوم، بغداد: مؤسسة الرساله.
40. قرطبی، محمدبن احمد (1364)، جامع الاحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو.
41. کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
42. مطهری، مرتضی (1380)، ‌جهاد، قم: انتشارات صدرا.
43. مقاتل‌بن سلیمان (1423ق)، تفسیر مقاتل‌بن سلیمان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
44. مقری، ابن‌سلامه (1404ق)، الناسخ و المنسوخ، بیروت: المکتب الاسلامی.
45. نجفی جواهری، محمدحسن (1362)، جواهر الکلام فی شرائع الاسلام، چاپ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
46. نحاس، ابوجعفر (1408ق)، الناسخ و المنسوخ، کویت: مکتبة الفلاح.
47. نسفی، عبدالله‌بن احمد (1416ق)، مدارک التنزیل و حقایق التاویل، بیروت: دار النفائس.
48. نووی، یحیی‌بن شرف (1392ق)، المنهاج فی شرح صحیح مسلم‌بن حجاج، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
49. نیشابوری، مسلم‌بن حجاج (بی‌تا)، صحیح مسلم، بیروت: دارالجیل.
50. Abdel Haleem, Mohammad (2010), “Qur'anic 'jihād': A Linguistic and Contextual Analysis”, Edinburgh: Journal of Qur'anic Studies, Vol. 12.
51. Afsarddin, Asma (2007), The First Muslims: History and Memory, England: One world publications.
52. Afsaruddin, Asma (2006), Jihad, in the The Quran: an Encyclopedia, Leamon, New York: Routledge First edition.
53. Armstrong, Karen (2015), Fields of blood: religion and the history of violence, New York: Anchor books, First Edition.
54. Bakircioglu, Onder (2010), “A socio-legal analysis of the concept of jihad”, in The International and Comparative Law Quarterly, Cambridge: Cambridge University Press, Volume 59.
55. Bonner, Michael (2006), Jihad in Islamic history, New Jersey: Princeton University Press, First edition.
56. Bonney, Richard (2004), Jihad from Qur’an to bin Laden, London: Palgrave Macmillan, First edition.
57. Burton, John (1990), The sources of Islamic law, Edinburgh: Edinburgh university press, First Edition.
58. Cohen, Moshe (2013), “War and peace in Judaism and Islam”, in The Arabic and Islam Studies, Israel: Achva Academic College.
59. Cook, David (2001), The Beginnings of Islam as an Apocalyptic Movement, Chicago: University of Chicago, The Center for Millennial Studies (CMS).
60. Cook, David (2005), Understanding Jihad, London: University of California Press, First Edition.
61. Cook, David (2011), “religious and spiritual perspective on terrorism”, in the The SAGE Encyclopedia of Terrorism, California: California State University, Dominguez Hills, Second Edition.
62. Cook, David (2012), Fighting to Create the Just State, Apocalypticism in Radical Muslim Discourse, In The , Just Wars, Holy Wars, and Jihads: Christian, Jewish, and Muslim Encounters and Exchanges” Sohail H. Hashmi, Oxford: Oxford University Press.
63. Crone, Patricia (2007), Jihad: idea and history, open democracy.
64. Fatoohi, Louay (2013), Abrogation in the Qurʼan and Islamic Law: A Critical Study of the Concept of "naskh" and Its Impact, New York: Routledge, First Edition.
65. Hayati, Aydin (2012), Jihad in Islam, Turkey: Yuzuncu Yil University.
66. Heck, Paul. L (2004), “Jihad Revisited”, in The Journal of Religious Ethics, Blackwell Publishing Ltd Vol. 32, No. 1.
67. Huzen, Kent Bob (2005), Framework for Understanding: Theoretical Concept of Jihad in Islam, Canterbury: University of Canterbury.
68. Huzen, Kent Bob (2007), Islamic Jihad: Origin and Historical Approach, Canterbury: University of Canterbury.
69. Kelsay, John (2007), “Jihad”, in The International Encyclopedia of the Social Sciences, USA: Macmillan, 2nd Edition.
70. Kelsay, John (2007), “Review of Understanding of Jihad”, in The International Journal of Middle East Studies, Cambridge: Cambridge University Press, Vol. 39, No. 1.
71. Marranci, Gabriele (2006), Jihad beyond Islam, New York: Berg, First Edition.
72. Parrott, Justin (2016), Jihad as Defense: Just‐war theory in the Quran and Sunnah, Yaqeen Institute for Islamic Research.
73. Parrott, Justin (2018), Abrogated rulings in the Qur'an: Discerning their Divine Wisdom, Yaqeen Institute for Islamic Research.
74. Rudolph, Peters (2005), “Jihad”, in The Encyclopedia of Religion, USA: Macmillan Reference, 2nd Edition.
75. Spencer, Robert (2005), The politically incorrect guide to Islam and the crusades, Washington: Regnery publishing, First edition.
76. Ssenyonjo, Manisuli (2012), Jihad Re-Examined: Islamic Law and International Law, Santa Clara: Santa Clara university.
77. Tasseron, Ella Landau (2001), “Jihad”, in the Encyclopedia of the Quran, Brill Publishers.
78. Tyan, E, (1991), “jihad”, in the Encyclopedia of the Islam, Brill Publishers.
79. https://reli. rice. edu/people/faculty/david-cook.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار