الگوی جانشین‌پروری در سازمان از منظر قرآن (بُعد ساختاری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری مجتمع عالی علوم انسانی (جامعة المصطفی العالمیة)

2 استادیار جامعة المصطفی العالمیة

3 استادیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

جانشین‌‌پروری فرآیندی است که در آن استعدادهای انسانی سازمان، برای تصدی مناصب کلیدی شناسایی و از طریق برنامه‌­های متنوع آموزشی و پرورشی، به‌تدریج برای به‌عهده گرفتن این مسؤولیت­‌ها آماده می­شوند. برای تحقق جانشین‌‌پروری الگوهایی متفاوت و اغلب با توجه به مبانی علوم انسانی غربی مطرح شده است. با توجه به تأثیر مبانی در نظریه‌ها و الگوها، یکی از وظایف پژوهشگران حوزه علوم انسانی- اسلامی، طراحی الگوهای متناسب با مبانی اسلامی است. هدف اصلی این پژوهش، پرداختن به بُعد ساختاری جانشین‌‌پروری در سازمان از منظر قرآن می ‌باشد. در این پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. جهت اعتباربخشی بیشتر به نتایج به‌دست آمده، پرسش‌نامه محقق ساخته میان 10 خُبره توزیع شده و با استفاده از نرم افزارSpss، جدول‌های مربوط ترسیم و  پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردیده و در مرحله تحلیل داده‌­ها به منظور آزمون شاخصه‌ها، از روش آزمون (t) تک‌‌نمونه‌ای استفاده شده است. مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش از بررسی 53 داده قرآنی به‌دست آمده که نتیجه آن استخراج 66 کد بوده است و از ادغام اولیه آنها، 11 شاخصه جانشین‌پروری کشف و از ادغام این شاخصه­‌ها، 4 مؤلفه جانشین‌پروری به‌دست آمده و مجموع این مؤلفه‌ها، بُعد ساختاری جانشین‌‌پروری را تشکیل داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Model for Successor Training in the Organization from the Perspective of the Qur’an (Structural Dimension)

نویسندگان [English]

  • Muhammad Taqi Rowhani 1
  • Esma’il Rostaminia 2
  • Vahid Vothuqi Rad 3
1 Ph.D. Graduate of the Supreme Council of Humanities (Al-Mustafa International University)
2 Assistant Professor, Al-Mustafa International University
3 Assistant Professor, Imam Khomeini Educational and Research Institute
چکیده [English]

Successor training is a process in which the human talents of the organization are identified to hold key positions and are gradually prepared to assume these responsibilities through various educational and training programs. For the actualization of successor training, different models have been proposed, often according to the foundations of Western humanities. Considering the impact of foundations on theories and models, one of the tasks of researchers in the field of humanities and Islamic sciences is to design models befitting the Islamic foundations. The main objective of this research is to deal with the structural dimension of successor training in the organization from the perspective of the Qur’an. Thematic analysis method has been used in this research. In order to further validate the obtained results, the researcher-made questionnaire was distributed among 10 experts and using Spss software, the related tables were drawn and the reliability of the questionnaire were calculated through Cronbach’s alpha coefficient, and in the data analysis stage in order to test the indicators, the method “one-sample t-test” was used. The most important findings of this research were obtained from the examination of 53 Qur’anic data, the result of which was the extraction of 66 codes, and from their initial integration, 11 indicators of successor training were discovered, and by integrating these indicators, 4 components of successor training were obtained, and the sum of these components formed the structural dimension of successor training.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • successor training
  • structural dimension
  • component of successor training
  • index of successor training
  • the Qur’an

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. آریان‌پور کاشانی، منوچهر (1382)، فرهنگ جامع پیشرو آریان‌پور (فارسی-انگلیسی)، تهران: نشر الکترونیکی و اطلاع رسانی جهان رایانه.
  3. ابوالعلائی، بهزاد؛ غفاری، عباس (1386)، مدیران آینده (مبانی نظری و تجارب عملی برنامه‌های استعدادیابی و جانشین‌پروری مدیران)، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
  4. جامی، عبدالرحمن‌بن احمد (1381)، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
  5. جعفری، یعقوب (1376)، تفسیر کوثر، قم: مؤسسه انتشارات هجرت.
  6. جمشیدی، محمدحسین (1387)، «نظریه خلافت عمومی انسان در اندیشه سیاسی سید محمد باقر صدر (ره)»، فصلنامه حکومت اسلامی، سال چهارم، شماره 11، ص 151-181.
  7. جوادی آملی، عبدالله (1383)، تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
  8. جوادی آملی، عبدالله (1389)، ادب فنای مقربان، قم: مرکز نشر اسراء.
  9. حکیمی نیاسری، خشایار و همکاران (1399)، «تحلیل مؤلفه‌های جانشین‌پروری مبتنی بر شواهد در بخش خصوصی ایران»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، سال دوازدهم، شماره 2، ص 217-250.
  10. خاشعی، وحید و همکاران (1398)، «شناسایی معیارهای طرد و شمول در تحلیل گفتمان مدیران یک دستگاه دولتی پیرامون موضوع جانشین‌پروری»، پژوهش‌های مدیریتی منابع انسانی، سال یازدهم، شماره 4، ص 145-177.
  11. ذاکری، محمد؛ اسدی، اسماعیل؛ لطفی، هادی (1395)، «تبیین الگوی جانشین‌پروری مدیران در حکومت علوی بر اساس نهج البلاغه»، فصلنامه پژوهش­نامه نهج البلاغه، ساله چهارم، شماره 15، ص 59-78.
  12. ذاکری، محمد؛ فقیهی، ابوالحسن؛ دانشفرد، کرم الله (1394)، «تبیین الگوی جانشین‌پروری مدیران با بهره گیری از داستان خلیفه اللهی آدم7 بر اساس اندیشه تفسیری آیت الله جوادی آملی»، فصلنامه مدیریت اسلامی، سال 23، شماره 1، ص 41-64.
  13. رضائیان، علی (بی‌تا)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سازمان چاپ و انتشارات اوقاف.
  14. رضوانی، حمیدرضا (1390)، روش پژوهش در مدیریت، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
  15. رئیس‌پور، علی و همکاران (1396)، «تدوین الگوی نظام جانشین‌پروری مبتنی بر شایستگی مدیران دانشگاه آزاد اسلامی پژوهشی مبتنی بر رویکرد کیفی داده‌بنیاد»، فصلنامه مدیریت فردا، شماره 53، ص 33-54.
  16. شجاری، مرتضی (1391)، «خلافت انسان و مبانی قرآنی آن از دیدگاه ملاصدرا»، فصلنامه اندیشه نوین دینی، سال هشتم، شماره 29، ص 103-126.
  17. طباطبایی، سید محمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  18. طباطبایی، سید محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
  19. طوطیان اصفهانی، صدیقه؛ مهرآرا، اسدالله؛ کلانتری، رزیتا (1398)، «بررسی موانع موثر بر استقرار نظام جانشین‌پروری»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، شماره 35، ص 168-187.
  20. عابدی جعفری، حسن و همکاران (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره 2، ص 151-198.
  21. فرنچ، درک؛ ساورد، هیثر (1395)، فرهنگ مدیریت، ترجمه محمد صائبی، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
  22. قرائتی، محسن (1388)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
  23. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  24. میرزایی اهرنجانی، حسن؛ سرلک، محمدعلی (1384)، «نگاهی به معرفت‌شناسی سازمانی: سیر تحول، مکاتب و کاربردهای مدیریتی»، پیک نور، سال سوم، شماره 3، ص 69-78.
  25. میرزایی، خلیل (1388)، پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامه نویسی، تهران: جامعه‌شناسان.
  26. نظری، محمدعلی (1396)، «نظریه خلافت عمومی انسان و دلالت‌های آن از دیدگاه شهید صدر»، فصلنامه بلاغ، شماره 51 و 52، ص 79-98.
  27. الوانی، سید مهدی؛ سید نقوی میر علی؛ زارع بزرگ­آبادی، رضا (1395)، «جایگاه شایستگی‌های محوری در جانشین‌پروری»، چشم انداز مدیریت دولتی، شماره 27، ص 41-62.
  28. ونوس، داور، دانایی فرد، حسن (1385)، فرهنگ جامع مدیریت، تهران: صفار-اشراقی.
  29. Carroll, c. (2004), Succession planning: Developing leaders for the future of the organization.
  30. Collings, D.G;Mellahi, K. (2009), strategic talent management: A review and research agenda.
  31. Krauss, J. A. (2007), Succession planning and talent management recmmendations to reduce workforce attrition and prepare for an aging population.
  32. Mandi, Abdulla Rashed. (2008), Acase study exploring succession planning: Supported by a quantitative analysis of governmental organizations in the Kingdom of Bahrain.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار