Extracting the Principles of the Qur'an-Based Humanities Based on the Analysis of the Structural Meaning of the Divine Creational Preordainment (Qaḍā)

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Qur'anic Sciences, University of Sciences and Knowledge of the Holy, Khoy, Iran

2 Associate Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

Abstract

Humanities deal with human ideas and thoughts, and its ultimate goal is his spiritual and mental development, which in this sense is related to the goal of the prophets and their teachings. The Qur'an, as a miracle of the Prophet of Islam (S.A.W.), has a fundamental effect on the Islamization of humanities, reforming the lifestyle of humans and elite society. One of the strategies for developing the Islamic humanities and achieving new knowledge is to identify and localize interdisciplinary research methods and refine or combine them to contemplate and understand religious texts in a multifaceted way and efficiently. By using interdisciplinary research methods, it is possible to discover and identify verses related to the newly-emerged queries and provide logical and appropriate answers to new doubts of each era. The issue of creational preordainment and its relationship with Divine predestination is one of the challenging topics among Islamic scholars, in such a way that proponents of predestination always seek assistance from them to prove their theory, while in contrast another group tries to interpret the verses of creational preordainment in the Holy Qur'an. In this article, an attempt has been made with an interdisciplinary approach and using the research methods of "structural semantics" and "qualitative content analysis", to first identify the semantic network of the concept of "creational preordainment" in the Holy Qur'an, and then to extract its fundamental components by qualitatively analyzing their contents. The results of the research show that, firstly, the verses of the creational preordainment are stated with the aim of explaining the sovereignty and absolute power of God, secondly, its main themes are focused on the issue of life and death of creatures, and thirdly, this concept cannot express divine predestination in the matter of guiding and misguiding humans.

Keywords

References

  1. قرآن کریم.
  2. استراوس، انسلم؛ کربین، جولیت (1394)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
  3. افراشی، آزیتا (1381)، اندیشه‌هایی در معنی‌شناسی، تهران: فرهنگ کاوش.
  4. ایزوتسو، توشیهیکو (1361)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار. ‏
  5. باردن، لورنس (1374)، تحلیل محتوا، ترجمه ملیحه آشتیانی و محمد یمنی دزی سرخابی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  6. بی یرویش، مانفرد (1378)، زبان‌شناسی جدید، ترجمه محمدرضا باطنی، تهران: انتشارات آگاه.
  7. بیستونی، محمد (1386)، قضاوقدر از دیدگاه قرآن و روایات، قم: بیان جوان.
  8. جانی‌پور، محمد (1395)، «کارکردهای کیفی استفاده از روش تحلیل محتوا در فهم احادیث»، دوفصلنامه رهیافتهای قرآن و حدیث، سال هشتم، شماره 24، ص29-52.
  9. جمعی از نویسندگان (1361)، علوم انسانی، اسلام و انقلاب فرهنگی، تهران: جهاد دانشگاهی.
  10. حسینی شاهرودی، سیدمرتضی؛ نقی‌زاده، حسن؛ وطن‌دوست، محمدعلی (1394)، «بررسی تحلیلی نظر علامه طباطبایی درباره قضا و قدر با رویکرد تفسیری - روایی – فلسفی»، آموزه های فلسفه اسلامی، شماره 16، ص3-26.
  11. خامنه‌ای، سیدعلی (28/7/1388)، بیانات در دیدار جمعی از بانوان قرآن‌ پژوه.
  12. خمینی، سیدروح‌الله (1388)، آداب الصلاة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  13. خمینی، سیدروح‌الله (1400)، دانشنامه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  14. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1374)، المفردات فی ألفاظ القرآن، ترجمۀ مصطفی رحیمی‌نیا، تهران: مرتضوی.
  15. رجایی، حمید (1389)،آفرینندگی تفکر جانبی و باور دینی (درآمدی به تولید علوم انسانی اسلامی)، اصفهان: انتشارات شهر من.
  16. رضایی اصفهانی، محمد (1398)، منطق تفسیر قرآن؛ قرآن و علوم طبیعی و انسانی، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
  17. صفوی، کورش (1377)، زبان ‌شناسی و ادبیات، تهران: نشر هرمس.
  18. صفوی، کورش (1387)، درآمدی بر معناشناسی، تهران: سورۀ مهر.
  19. طباطبایى، سید محمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  20. عترت‌دوست، محمد (1397)، «تحلیل محتوای کیفی شبکه معنایی قدرت؛ تلاشی برای فهم الگوی قدرت نرم در قرآن کریم»، مطالعات قرآن و حدیث، سال 12، شماره 23، ص 79-110.
  21. عترت‌دوست، محمد (1399)، «مهم‌ترین مؤلفه‌های بنیادین ایجاد سلامتی در روابط انسانی از منظر قرآن کریم»، مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، سال 4، شماره 14، ص 1-12.
  22. عترت‌دوست، محمد (1401)، آشنایی با روش تحلیل محتوای نصوص دینی، تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
  23. علوی، فخرالسادات؛ شاقول، یوسف (1393)، «سازگاری جبر و اختیار نزد سازگارگرایان جدید و ملاصدرا»، الهیات تطبیقی، سال 5، شماره 8، ص 57-72.
  24. فخر رازی، محمدبن عمر (1420ق)، مفاتیح‌الغیب، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
  25. قاضی عبدالجبار، عبدالحمید (1416ق)، شرح الاصول الخمسة، قاهره: مکتبة وهبة.
  26. قرائتى، محسن (1388)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایی از قرآن.
  27. مصباح یزدی، محمد تقی، سخنرانی‌ها، mesbahyazdi.ir.
  28. مصباح یزدی، محمدتقی (1378)، رابطه ایدئولوژی و فرهنگ اسلامی با علوم انسانی، حوزه و دانشگاه، مجموعه مقالات، مصاحبه‌های برگزیده، کتاب اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  29. مطهری، مرتضی (1377)، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران: انتشارات صدرا.
  30. معروفی، یحیی؛ یوسف‌زاده، محمدرضا (1388)، تحلیل معنا در علوم ‌انسانی، همدان: سپهر دانش.
  31. مکارم شیرازى، ناصر و دیگران (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  32. نوروزی، ابوذر (1395)، «رابطه تقدیر و قضای الهی با افعال انسان در مدرسه کلامی قم»، فصلنامه سفینه، سال 13، شماره 51، ص 164-189.
  33. واقدی، محمدبن عمر (1989)،مغازی، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.

Files

Share

How to cite

Statistics