تعامل اسلام با نمودهای اخلاقی در جاهلیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم قرآن و حدیث

چکیده

با این که همیشه از فرهنگ عرب قبل از اسلام به عنوان فرهنگ جاهلی یاد می شود، اما طبیعی است که تمامی سنت ها و نظام های اخلاقی و اجتماعی عرب را سنت های بد و نکوهیده، یا اخلاق مکروه و مذموم تشکیل نمی‌داده است؛ که اگر چنین بود آنان هرگز نمی‌توانستند به حیات خود ادامه دهند، ولی بدون تردید، در غالب شئون زندگی آنها، فرهنگ غلط و آداب و عادت های ناپسند جلوه بیشتری داشته است.
ما در قرآن مجید با بسیاری از آرمان‌های اخلاقی برخورد می‌کنیم که به شکلی در میان عرب وجود داشت، فضیلت‌هایی چون سخاوت، شجاعت، صبر، وفا و ... با این ویژگی که اسلام این فضایل را به آن صورتی که در میان عرب بدوی یافت می‌شد، احیا نکرد و باز نیاورد؛ بلکه در اخذ و قبول این فضایل و جذب آنها در نظام تعالیم اخلاقی خود، آنها را تهذیب و نوسازی کرده، نیرو و انرژی را در مسیر جدیدی که آماده ساخته بوده به جریان انداخت.
توجه ما در این مقاله، بیشتر به شرح خصلت ها و فضایل برجسته عرب جاهلی معطوف خواهد بود که در اسلام پذیرفته و  بهسازی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Interaction of Islam with the Ethical Outward Aspects in Pre-Islamic Period (Jāhiliyya)

نویسنده [English]

  • Āṭifa Zarsāzān
چکیده [English]

Although the pre-Islamic Arab culture is always recalled as the hilī (pagan) culture, naturally not all traditions and socio-ethical systems of the Arabs consisted of evil and blameworthy traditions or objectionable and detestable morality; as, were it so, they were never able to survive. Undoubtedly, however, the wrong culture and indecent habits prevailed more strikingly in most of their lifestyles.
We encounter many ethical ideals in the Holy Qur'an that existed among the Arabs in some form or another, including such virtues as generosity, bravery, forbearance, loyalty, etc.; however, characteristically, the Qur'an did not revive and bring back these virtues the way they existed among the Bedouin Arabs; rather, in its adoption and acceptance of these virtues, the Qur'an edified and reconstructed them and set their power and vitality in a new direction that it had provided.
My attention in this article is more focused on description of the outstanding traits and virtues of the jāhilī Arabs which have been accepted and improved.