تبیین و تحلیل حکمت الهی در مهندسی تنزیلی توصیف قرآن در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبه سطح چهار تفسیر تطبیقی

2 استادیار جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

نزول هر بخش از قرآن، با توجه به وضعیت، نیاز و مواضع مثبت و منفی مخاطبان معاصر نزول در مکه و مدینه صورت می‌گرفت. اسماء و صفاتی که قرآن به خود نسبت می‌دهد، بسته به عوامل مختلف، مانند نوع و سطح مخاطبان اول و اینکه آنان در چه مرحله‌ای از سیر تحول و هدایت هستند، متنوع است. این مقاله در پی کشف و تحلیل حکمت الهی در کاربست عناوین قرآنی در چهار نقطه عطف، در تاریخ تحول مخاطبان اولیه کلام­الله است. چنان‌که قرآن در آغاز نزول، در مواجهه با شبهه­افکنی مشرکان برای ایجاد تردید درباره حقانیت کلام­الله از جایگاه آسمانی­اش و نزول آن به اراده خدا و به‌واسطه جبرئیل، با توصیفاتی متناسب دفاع می‌نماید، در ادامه مسیر نیز با اوصافی که حاکی از تناسب و توافق این کلام با فطرت و دریافت‌های درونی افراد است و عناوین متناسب با هر مرحله از تحول، با ایشان سخن گفته می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Stating and Analyzing the Divine Wisdom in Revelation Engineering of Qur'ān Description in the Qur'ān

نویسندگان [English]

  • Zeynab Bahjatour 1
  • Seyed Hamid Jazayeri 2
1 Level Four Candidate of Comparative Interpretation
2 Assistant Professor of Almostafa International University
چکیده [English]

Revelation of each section of the Qur’ān had taken place with respect to the situation, needs and the positive and negative standpoints of the contemporary audience in Mekka and Media. The names and attributions that the Qur’ān attributes to itself are various depending on different factors of the type and levels of the primary audience and the fact that in which level of guidance journey they are placed. This paper is to discover and analyze divine wisdom in the application of the Qur’ānic titles in four turning points of the history of evolution of the early audience of the Word of God. Using necessary descriptions, in the early periods of its revelation, the Qur’ān defended itself against infidels' misgivings in voicing doubts about the truth of the divine Word from its heavenly position and its revelation by the Will of God though the angel Gabriel. Furthermore, such descriptions prove that there is harmony and agreement between the Word of God and internal feelings of the individuals; thus, in every stage of development and evolution, proper wordings are used to talk with the Qur’ān's audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur’ānic titles
  • order of revelation
  • Qur’ān description
  1. 1.  قرآن کریم.

2. ابن­فارس، ابوالحسین (1404ق)، معجم مقاییس­اللغه، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

3. ابن­منظور، محمدبن مکرم (1414ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دارالفکر.

4. بلخی (مولوی)، جلال­الدین (1370)، دیوان شمس، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.

5. بهجت­پور، عبدالکریم (1396)، سیر فرهنگ‌سازی پوشش اسلامی با رویکرد تفسیر تنزیلی، قم: تمهید.

6. ــــــــــــــــــ (1392)، تفسیر تنزیلی مبانی اصول فواید و قواعد، چاپ اول، قم: پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی.

7. جزائری، سیدنورالدین (1415ق)، فروق­اللغات، بی­جا: مکتبة ثقافة اسلامیة.

8. جوادی­آملی، عبدالله (1381)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (قرآن در قرآن)، چاپ سوم، قم: نشر اسراء.

9. حرعاملی، محمد­بن حسن (1409ق)، وسائل­الشیعه الی تحصیل مسائل­الشریعه، چاپ اول، قم: آل­البیت:.

10. حسینی همدانی، مصطفی (1404ق)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، چاپ اول، تهران: کتاب­فروشی لطفی.

11. دهخدا، علی­اکبر (1377)، لغت­نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

12. راغب اصفهانی، حسین­بن محمد (1419ق)، المفردات فی غریب القرآن، چاپ چهارم، بیروت: دارالعلم الشامیه.

13. زبیدی حنفی، محب­الدین (1994)، تاج­العروس، چاپ اول، بیروت: دارالفکر.

14. شاذلی، سیدبن­قطب (1412ق)، فی ظلال القرآن، چاپ هفدهم، بیروت: دارالشروق.

15. صادقی تهرانی، محمد (1419ق)‏، البلاغ فی تفسیر القرآن ­بالقرآن، چاپ اول، قم: نشر صادقی.

16. صفار، محمدبن حسن (1404ق)، بصائرالدرجات فی فضائل آل­محمد، چاپ دوم، قم: کتابخانه آیه­الله مرعشی.

17. طباطبایی، سید محمد حسین (1364)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم: انتشارات جامعه‏ مدرسین.

18. طبرسی، فضل­بن حسن (1377)، جوامع الجامع، چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.

19. طیب، سید عبدالحسین (1378)، اطیب­البیان فی التفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلام.

20. فراهیدی، خلیل­بن احمد(1410ق)، العین، چاپ دوم، قم: نشر هجرت.

21. قرشى، سید علی­اکبر (1371)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الإسلامیه.

22. مراغی، حمدبن مصطفی (بی­تا)، تفسیر المراغی، بیروت: دارالاحیاء التراث­العربی.

23. مصطفوی، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مؤسسه نشر و ترجمه.

24. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران: دارالکتب الاسلامیه.