بررسی مقاله «عقود و عهود» از دایرة المعارف قرآن «لیدن»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه قم

2 دانشجوی دکتری دانشگاه قم

چکیده

مقاله حاضر به ترجمه و نقد مقاله «عقود و عهود» از دایرة‌المعارف قرآن «لیدن» پرداخته است. نویسنده مقاله‌ به دو واژه «عقد» و «عهد» در قرآن کریم و وجوه تفاوت آنها، مباحث کلی مرتبط با عقد بیع، مصادیق عقد، حق فسخ و تفاسیر مختلف از مفهوم «عقد» و «عهد» پرداخته است. عقود و قراردادها از مباحث مهم کتب فقهی هستند، به‌خصوص بیع که چنانکه خود نویسنده اذعان دارد، هسته تمام التزامات قانونی را تشکیل می‌دهد و بسیاری قراردادها مبتنی بر الگوی بیع هستند. نویسنده مقاله‌ مفهوم «عقد» و «عهد» و تفاوت آنها را به خوبی تبیین نکرده است. در عوض بیش از حد لازم به شرح واژه‌های مرتبط، مثل «میثاق» یا واژه‌های «ولیّ» و «والی» که ارتباط مستقیم با موضوع ندارد، پرداخته است. در مقاله حاضر اشکالات مطرح شده و پاره‌ای از ایرادات دیگر مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the Article “Contracts and Alliances” of the Leiden Encyclopedia of the Qur’an

نویسندگان [English]

  • Muhammad Ali Raghebi 1
  • Ma’sume Sadat Farahi 2
1 Assistant Professor, Qum University
2 Ph.D. Student, Qum University
چکیده [English]

The present article is a translation and critique of the article “Contracts and Alliances” of the Leiden Encyclopedia of the Qur’an. The writer has addressed the two terms “contracts” and “alliances” in the Holy Qur’an and their differences, general discourses related to contract of sale, examples of contract, cancellation right, and different interpretation of the concept of “contract” and “alliance”. Contracts and alliances are among the important discourses of legal books, especially sale (bay), which, according to the writer’s assertion, comprises the core of all legal obligations and most contracts are based on bay. The writer of the article has properly elucidated the concepts of “contracts” and “alliances” and their difference. In contrast, he has excessively dealt with explanation of related terms, such as mīthaq “covenant” or such terms as walī and wālī, which are not directly related to the topic. In the present article the above-mentioned problems and some other faults have been critically reviewed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contract
  • alliance
  • sale
  • Leiden Encyclopedia of the Qur’an
1. ابن منظور، محمد‌بن مکرم (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار الفکر.
2. راغب اصفهانى، حسین‌بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، چاپ اول، دمشق‏-بیروت: دارالعلم/ الدار الشامیة.
3. امامی، سیدحسن (بی‌تا)، حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیه.
4. انصارى، مرتضى (۱۴۱۵ق)، کتاب المکاسب (ط - الحدیثة)، چاپ اول، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
5. حلّى، مقداد‌بن عبدالله (۱۴۲۵ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، چاپ اول، قم: انتشارات مرتضوى.
6. خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا)، تحریرالوسیله، چاپ اول، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
7. خمینى، سید روح‌اللّه (۱۴۲۱ق)، کتاب البیع، چاپ اول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
8. حلّی، جعفر‌بن حسن (محقق) (۱۴۰۸ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ دوم، قم: مؤسسه‌ اسماعیلیان.
9. طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۰)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی.
10. طبرسی، فضل‌بن حسن (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو.
11. طریحی، فخرالدین (۱۴۱۶ق)، مجمع‌البحرین، چاپ سوم، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی.
12. طوسی، محمدبن حسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
13. طوسی، محمد‌بن حسن (۱۴۰۷ق)، الخلاف، چاپ اول، قم: مؤسسة النّشر الإسلامی.
14. عاملی، زین‌الدین (شهید ثانی) (۱۴۱۰ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، چاپ اول، قم: کتابفروشی داوری.
15. فخر رازی، محمد‌بن عمر (۱۴۲۰ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، چاپ سوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
16. قرشى، سید على‌اکبر (۱۴۱۲ق)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
17. نائینى، میرزا محمدحسین (۱۴۱۳ق)، المکاسب و البیع، چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامى.
18. نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چاپ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
19. یزدى، سید مصطفى محقق داماد (۱۴۰۶ق)، قواعد فقه، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.
20. یزدی، محمد (۱۴۱۵ق)، فقه القرآن، چاپ اول، قم: اسماعیلیان.