استلزامات مرجعیت علمی قرآن بر علوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته سطح 3 حوزه علمیه و کارشناسی ارشد دانشگاه باقرالعلوم (ع)

10.22081/jqr.2024.69889.4090

چکیده

طرح مرجعیت علمی قرآن کریم بر علوم، با هر بیان و خوانش، ضرورتاً باید در ظرف تفسیر و فهم متن مورد ارزیابی قرار بگیرد. بر این اساس پژوهش حاضر، به بررسی «استلزامات» تفسیر متن در تحقق مرجعیت علمی بر علوم می­پردازد (مسأله). کشف این استلزامات، از طریق بررسی و استقراء مبانی حِکمی- اصولی و هر آنچه که در تفسیر مدخلیت دارد، انجام خواهد گرفت (فرضیه). بررسی این فرضیه، از طریق روش تحلیلی- توصیفی و بررسی مبانی به‌کار رفته در حوزه دلالت الفاظ در فقه و اصول، و رویکردهای حِکمی انجام خواهد شد (روش و رویکرد)، تا مبانی طرح ایده مرجعیت علمی قرآن کریم بر علوم روشن شود؛ چرا که با طرح ایده مرجعیت علمی قرآن کریم، ناگزیر از توسعه دامنه تفسیر برای راه­یابی موضوعات و محمولات علوم هستیم، تا دلالت‌یابی قرآن و تأثیرگذاری آن بر علوم مشخص شود. ازاین‌رو هدف از پژوهش حاضر، تبیین استلزامات مرجعیت علمی قرآن کریم بر علوم است (هدف). برای نمونه می‌توان به قواعد زبانی حاکم بر الفاظ، و دایره حجّیت ظهور در علم اصول، و تحلیل پدیده‌های اعتباری در حکمت، و هر ابزار اندیشه‌ای که محقق را در تحقق مرجعیت یاری می­کند، اشاره کرد (یافته‌ها).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Implications of Scientific Authority of the Qur'an on Sciences

نویسنده [English]

  • Ali Bakhtiari
Level Three Hawza & M.A. Graduate of Bagheral Uloom University
چکیده [English]

The proposal of the scientific authority of the Holy Qur'an on sciences, with every expression and reading, must necessarily be evaluated in the context of interpretation and understanding of the text. Accordingly, the present research examines the "implications" of text interpretation in the realization of scientific authority on sciences (problem). The discovery of these implications will be carried out through examining and inferring the sapiential (ikamī)-theological principles and whatever that is included in the interpretation (hypothesis). The examination of this hypothesis will be carried out through the analytical-descriptive method and the examination of the principles used in the field of the verbal denotation in fiqh and uṣūl, and the sapiential approaches (method and approach), so as to clarify the fundamentals of proposing the idea of ​​the scientific authority of the Holy Qur'an on the sciences; because by proposing the idea of ​​the scientific authority of the Holy Qur'an, we are bound to expand the scope of interpretation to find the way to the topics and predicates of science, so that finding the denotation of the Qur'an and its impact on sciences can be specified. Therefore, the aim of the present research is to explain the implications of the scientific authority of the Holy Qur'an on sciences (purpose). For example, we can refer to the linguistic rules that govern words, and the circle of authenticity of manifestation in the science of the principles of Islamic Jurisprudence (ilm al-uṣūl), and the analysis of conventional phenomena in wisdom, and any tool of thought that helps the researcher in realizing authority (findings).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur'an
  • implications
  • sciences
  • scientific authority
  • sapiential principles
  • uṣūlī principles
  • fiqhī principles
  1. قرآن کریم.
  2. انصاری، مرتضی (1404). الاجتهاد و التقلید. کتابفروشی مفید.
  3. انصاری، مرتضی (1415). الحاشیه علی استصحاب القوانین. قم: الموتمر العالمی.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. قم: نشر ادب حوزه.
  5. قزوینی، احمد بن فارس (1415). معجم مقاییس اللغة. قم: دار الفکر.
  6. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1376). دانشنامه حقوقی. تهران: امیر کبیر.
  7. رضائی، محمدعلی (1392). منطق تفسیری قرآن، قرآن و علوم طبیعی و انسانی. قم: جامعة المصطفی العالمیه، ج 5.
  8. رضائی، محمد علی (1396). مرجعلیت علمی قران کریم. در: مجموعه مقالات قران و علوم انسانی. قم: جامعة المصطفی العالمیه.
  9. طوسی، محمد رضا؛ عالمی، عبدالرئوف (1396). رابطه مرجعیت علمی قرآن با جهانی، جاودانگی، و جامعیت قرآن. در: مجموعه مقالات. قم: نشر المصطفی.
  10. عالمی: عبدالرئوف (1395) مرجعیت علمی قرآن کریم در علوم انسانی. پروهش نامه علوم انسانی اسلامی، 3 (5).
  11. عظیمی، محمد شریفة (1396). چیستی و چگونگی مرجعیت قرآن در علوم انسانی. در: مجموعه مقالات. قم: نشر المصطفی.
  12. حلی، جعفر بن حسن (1423). معارج الاصول. لندن: موسسه امام علی.
  13. پاکتچی، احمد، مقاله دائر المعرف بزرگ اسلامی، قابل دسترس در: http://www. Cgie.org.ir
  14. فراهیدی، خلیل بن احمد (بی تا). العین. قم: دار و مکتبة الهلال.
  15. سیوطی، جلال الدین (1363). الاتقان فی علوم القرآن. منشورات الرضی بیدار.
  16. ملاهادى سبزوارى، شرح المنظومه، حواشى محمدتقى آملى، دارالمرتضى للنشر، ص 375.
  17. مجلسی، محمد باقر (1403). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  18. عبدالله جوادى آملى، شناخت شناسى در قرآن، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه، 1370، ص 125 و 126.
  19. خمینی، روح الله (1415ق). مناهج الوصول إلى علم الأصول‏. تهران: تنظیم و نشر اثار امام خمینی.
  20.  رشتی، حبیب الله (بی تا). بدائع الافکار. قم: موسسه آل البیت علیهم السلام.
  21.  زرکشی، محمد بن بهادر (1410).  البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار المعرفه.
  22. نائینی، محمد حسین (1376). فوائد الاصول. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  23. خراسانی، محمد کاظم (1409). کفایة الاصول. قم: موسسه آل البیت.
  24. خمینی، روح الله (1415ق). انوار الهدایة علی تعلیقه الکفایة. تهران: تنظیم و نشر اثار امام خمینی.
  25. خمینی، روح الله (1376). جواهر الاصول، تعلیقات لنگرودی. تهران: تنظیم و نشر اثار امام خمینی.
  26. خمینی، روح الله (1375). التعادل و التراجیح. تهران: تنظیم و نشر اثار امام خمینی.
  27. خمینی، روح الله (1410). کتاب البیع. قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  28. جزایری، محمدجعفر (1415). منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة. قم: موسسه دار الکتاب.
  29. مظفر، محمد رضا (1387). اصول الفقه. قم: بوستان کتاب.
  30. خوئی، ابوالقاسم (1422). محاضرات فی اصول الفقه، تقریرات فیاض. قم: موسسه احیاء آثار امام خوئی.
  31. نائینی، محمد حسین (1352). اجود التقریرات، تقریرات ابوالقاسم خوئی. قم: مطبعة العرفان.
  32.  ملکی اصفهانی، مجتبی (1379). فرهنگ اصطلاحات اصول. قم: عالمه.
  33. جمعی از نویسندگان (1389). فرهنگ نامه اصول فقه. قم:  پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.       
  34. ربیع نتاج سید علی اکبر (1384). اشتراک لفظی در  قرآن. دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان. شماره 10.
  35. عظیمی گرگانی، هادی (1391). معناشناسی تنقیح مناط مقارنه با مفاهیم مشابه و روش شناسی آن. مطالعات اسلامی: فقه و اصول. سال چهل و چهارم. شماره (90).