شناسایی واژگان احساسی و محورهای اساسی اثرگذار برمخاطب در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اهل بیت (ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن‎کریم، دانشکدۀ علوم قرآنی اصفهان (دولت‎آباد) اصفهان، ایران

10.22081/jqr.2024.69282.4030

چکیده

قرآن کریم برای انتقال مفاهیم و آموزه‌های دینی افزون بر بیان استدلال منطقی و عقلی با رویکرد حکیمانه، از بیان احساسی نیز بهره می‌برد. این سبک گفتاری، دربردارندۀ گونه‌های مختلفی از واژگان احساسی در کلام وحیانی است که بارها؛ گاه با کلماتی آشکار و گاه به‌واسطۀ سبک و سیاقی خاص و به‌صورت غیرمستقیم، آمده‌­اند. استفاده از بیان عاطفی در ارتباط با مخاطب به تأثیر بیشتر و در موارد زیادی تهییج و تشویق او به انجام کار یا پذیرفتن محتوای سخن منجر می­شود. شناخت گونه‌های احساسی و مقتضای کاربست آنها در ظروف مختلف کلامی، به فهم هر چه‌بهتر متن و مطلوب متکلم خواهد انجامید. خداوند متعال به‌واسطة ایجاد گفتگوی احساسی در قرآن کریم و به‌کارگیری طیفی گسترده‌ از گونه‌‌های احساسات بنیادین و پیچیدۀ مثبت و منفی، معارف متنوعی را تبیین فرموده است که جایگاه ویژه­ی گفتمان احساسی در کلام وحیانی را نشان می‌دهد. این پژوهش از طریق بررسی واژگان احساسی قرآن و تنها در قالب احساسات شش‌گانۀ بنیادین ( احساساتِ مثبتِ محبت، شادی، امید و احساسات منفیِ غم، ترس و نفرت) و با معناشناسی مفاهیم واژه‌ها و تحلیل محتوای آیات قرآن، به گونه‌شناسی واژگان احساسی قرآن کریم و شناسایی محورهای اساسی تأثیرگذار در تبیین معارف دین می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

شناسایی واژگان احساسی و محورهای اساسی اثرگذار برمخاطب در قرآن-کریم

نویسندگان [English]

  • mohammad hadi Mirzaee 1
  • mahdi motia 2
  • reza Saadatnia 3
1 Mohammad Hadi Mirzaee, Department of Humanities and law , Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
2 Associate professor of Department of Quranic Sciences and Hadith (Traditions), Faculty of Theology and Ahl-al-Bayt (Prophet's Descendants) Studies, university of Isfahan, Isfahan. Iran.
3 Assistant Professor of Quran and Hadith Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Faculty of Quranic Sciences (Daulat Abad), Isfahan, Iran
چکیده [English]

قرآن کریم برای انتقال مفاهیم و آموزه‌های دینی علاوه بر بیان استدلال منطقی، عقلی با رویکرد حکیمانه، از بیان احساسی بهره برده است. این سبک گفتاری، مشتمل بر گونه‌های مختلفی از واژگان احساسی در کلام وحیانی است که به‌صورت مکرر، گاه با کلماتی واضح ذکر شده و گاهی نه به‌صورت صریح بلکه به واسطه سبک و سیاقی خاص و به‌صورت غیرمستقیم آمده‌‌اند. استفاده از بیان عاطفی در ارتباط با مخاطب منجر به تأثیر بیشتر و در موارد زیادی تهییج و تشویق او به انجام کار یا پذیرفتن محتوای سخن می‌شود.شناخت گونه‌های احساسی و مقتضای کاربست آنها در ظروف مختلف کلامی، به فهم هر چه‌بهتر متن و مطلوب متکلم خواهد انجامید.خداوند متعال به‌واسطة ایجاد گفتگوی احساسی در قرآن کریم و به‌کارگیری طیف گسترده‌ای از گونه‌‌های احساسات بنیادی و پیچیده مثبت و منفی، معارف متنوعی را تبیین فرموده که خود، نشان از جایگاه ویژه‌ی گفتمان احساسی در کلام وحیانی دارد. این پژوهش از طریق بررسی واژگان احساسی قرآن و صرفاًدر احساسات شش‌گانه بنیادی در قالب احساساتِ مثبتِ محبت، شادی،امید و منفیِ غم، ترس و نفرت و بامعنی شناسی مفاهیم واژه‌ها و تحلیل محتوای آیات قرآن به گونه‌شناسی واژگان احساسی قرآن کریم و شناسایی محورهای اساسی تأثیرگذار در تبیین معارف دین پرداخته است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • قرآن کریم
  • بیان احساسی
  • احساسات
  • اثرگذاری

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار