مهم‌ترین دیدگاه‌ها در تعیین مصداق «انفسنا» در‌ آیۀ مباهله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد

2 استادیار گروه معارف اسلامی‌، دانشگاه فردوسی، مشهد

3 دانشجوی دکتری مدرسی معارف، دانشگاه فردوسی، مشهد

10.22081/jqr.2023.65604.3659

چکیده

یکی از مسائلی که در‌ آیه مباهله موجب ارائه دیدگاه‌های متفاوتی شده است، تعیین مصداق «انفسنا» در‌ این ‌آیه است؛ یعنی مراد و مقصود از «انفسنا» چه فرد یا افرادی است. مصداق‌یابی «انفسنا» در ‌این ‌آیه دارای اهمیت زیادی است؛ زیرا آن فردی که خداوند متعال او را نفس رسول خدا (ص) دانسته است، باید دارای فضایل و کمالاتی همسنگ رسول خدا (ص) باشد. پس بر افضلیت و امامت آن فرد بعد از رسول خدا (ص) دلالت می‌کند. از آنجایی که در‌ این باره چهار دیدگاه مهم مطرح است که شامل 1- رسول خدا (ص)، 2- اقوام و عشیره، 3- رسول خدا و امیرمؤمنان، 4- فقط امیرمؤمنان می‌باشد، هدف این مقاله آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، مصداق این آیه را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. پرسش اساسی این است که مصداق واقعی واژۀ «انفسنا» بر اساس آیه قرآن چه کسی است؟ با بررسی ‌این دیدگاه‌ها به ‌این نتیجه می‌رسیم که امیرمؤمنان (ع) مصداق «انفسنا» در ‌این آیه است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Most Important Viewpoints in Determining the Referent of Anfusanā in the Verse of Mubāhila

نویسندگان [English]

  • Muhammad Jawad Enayati Rad 1
  • Alireza Najafzadeh Torbati 2
  • Javad Gholami 3
1 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad
2 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad
3 Ph.D. Student of Islamic Studies Instructorship, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

One of the issues that has prompted different views in the verse of mubāhila (mutual cursing) is determining the referent of anfusanā (our souls) in this verse; that is, which person(s) is meant by anfusanā. The identification of anfusanā in this verse is very important; because that person, whom Almighty God has considered to be the soul of the Apostle of Allah (S.A.W.), must enjoy the same virtues and excellences as the Apostle of Allah (S.A.W.). So, it denotes the superiority and Imamate of that person after the Apostle of Allah (S.A.W.). Since there are four important perspectives in this regard, which include 1. The Apostle of Allah (S.A.W.), 2. Ethnic groups and nomadic tribes, 3. The Apostle of Allah (S.A.W.) and the Commander of the Faithful, 4. Only the Commander of the Faithful, the purpose of this article is to study and explore the referent of this verse with a descriptive-analytical method. The basic question is, "Who is the real referent of the word anfusanā according to the Qur'anic verse?" By examining these viewpoints, we come to the conclusion that the Commander of the Faithful (A.S.) is the referent of anfusanā in this verse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mubāhila
  • anfusanā
  • Apostle of Allah (S.A.W.)
  • Commander of the Faithful (A.S.)

مراجع

  1. ابن الفراء، قاضی أبو یعلى، العدة فی أصول الفقه، بی‌جا، بی‌نا، 1410ق.
  2. ابن تیمیه حرانی، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنه النبویه، مؤسسه قرطبه، 1406ق.
  3. ابن حنبل، مسند الإمام أحمد بن حنبل، تحقیق شعیب الأرنؤوط و دیگران، مؤسسة الرسالة، 1421ق.
  4. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه، قم، دار البیدار للنشر‌، 1369ق.
  5. ابن عساکر، علی بن الحسین، تاریخ مدینه دمشق، دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، 1995م.
  6. ابن مغازلی، علی بن محمد، مناقب أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب، بی‌جا، بی‌نا، 1424ق.
  7. ابن مفلح، ابوعبدالله محمد، أصول الفقه، بی‌جا، مکتبة العبیکان، 1420ق.
  8. ابن‏کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر)، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1419ق.
  9. ابن‏مردویه، احمد بن موسى، مناقب علی بن أبی طالب علیه السلام و ما نزل من القرآن فی علی، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، 1424 ق.
  10. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش های اسلامی، 1376ش.
  11. ابونعیم، احمد بن عبدالله، النور المشتعل من کتاب ما نزل من القرآن فى على علیه السلام، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. سازمان چاپ و انتشارات ، 1406 ق.
  12. أبی‌حیان اندلسی، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1422ق.
  13. آل الشیخ، صالح، شرح الطحاویة = إتحاف السائل بما فی الطحاویة من مسائل، ریاض، 1417ق.
  14. آلوسی، شهاب الدین محمود بن عبد الله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی‌تا.
  15. آمدی، علی بن محمد، أبکار الأفکار فی أصول الدین، تحقیق احمد محمد مهدی، قاهره، دارالکتب، 1423ق.
  16. بحرانی، سیدهاشم، غایة المرام و حجة الخصام فی تعیین الإمام من طریق الخاص و العام، بی‌‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  17. بغوى، حسین بن مسعود، تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1420ق.
  18. بلاغى، محمدجواد، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم، بنیاد بعثت، 1420ق.
  19. بیضاوی، تفسیر البیضاوی (انوار التنزیل واسرار التاویل)، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
  20. ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1395ق.
  21. تفتازانی، شرح المقاصد، بی‌جا، الشریف الرضی‌، 1409ق.
  22. جصاص، بکر أحمد بن علی، أحکام القرآن، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1405ق.
  23. الحازمی، أحمد بن عمر، شرح مختصر التحریر للفتوحی، دروس صوتیة قام بتفریغها موقع الشیخ الحازمی، نسخه کتابخانه مدرسه فقاهت.
  24. حاکم حسکانى، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مؤسسة الطبع و النشر، 1411ق.
  25. حاکم نیشابوری، أبو عبد الله، معرفه علوم الحدیث، بیروت، دار ابن حرم، 1424ق.
  26. خازن، على بن محمد، تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1415ق.
  27. دهلوی، سراج الهند، شاه عبدالعزیز، تحفه اثنا عشریه، بی‌جا، بی‌تا.
  28. رازی، فخرالدین، الأربعین فی أصول الدین، قاهره، مکتبة الکلیات الأزهریة، 1986م.
  29. رجراجی، حسین بن علی، رفع النقاب عن تنقیح الشهاب، ریاض، مکتبة الرشد للنشر والتوزیع، 1425ق.
  30. زرکشى، محمد بن عبد الله، البرهان فى علوم القرآن، بیروت، دار المعرفة، 1410ق.
  31. سید مرتضی علم الهدی، ابوالقاسم علی بن الحسین، نفائس التآویل، بی‌جا، شرکة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا‌.
  32. سیواسى، احمد بن محمود، عیون التفاسیر، بیروت، دار صادر، 1427ق.
  33. سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر، الدر المنثور، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  34. شریف رضی، محمد بن حسین، حقائق التأویل فی متشابه التنزیل، نسخه کتابخانه مدرسه فقاهت.
  35. شیرازی، أبو إسحاق، التبصرة فی أصول الفقه، دمشق، دارالفکرف 1403ق.
  36. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ط مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1415ق.
  37. طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
  38. قاضى عبد الجبار، المغنی فی أبواب التوحید و العدل، قاهره، 1965-1962م.
  39. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، قم، منظمة الاوقاف و الشؤون الخیریة. دار الأسوة للطباعة و النشر. 1422ق.
  40. کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مؤسسة الطبع و النشر، 1410ق.
  41. مرعشی، میرزا نورالله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1409ق.
  42. مقاتل بن سلیمان، تفسیر، بیروت، دار إحیاء التراث، 1423ق.
  43. نسائی، أحمد بن شعیب، خصائص أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب، کویت، مکتبة المعلا، 1406ق.
  44. نیسابوری، مسلم بن الحجاج، صحیح مسلم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی­تا.
  45. واحدی نیشابوری، ابوالحسن، اسباب النزول القرآن، بیروت، دار الإصلاح، 1412ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار