کارکرد هماهنگی آوایی در القای معنا بر اساس نظریه موریس گرامون (مطالعه موردی: سوره‌های هود و یوسف)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه خوارزمی، تهران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی، تهران

10.22081/jqr.2022.65035.3616

چکیده

قرآن کریم از زیبایی‌های ادبی و ساختارهای زبانی و موسیقایی شگفت‌آوری برخوردار است. ازجمله تجلیات اعجاز این کتاب الهی، تکرار صامت‌ها و مصوت‌هاست که تحت عنوان هماهنگی آوایی، معانی خاصی را به مخاطب القا می‌کند و علاوه بر افزایش برجستگی در کلام الهی، به جذب بیشتر مخاطب می‌انجامد. جستار حاضر تلاش دارد تا بر اساس نظریه موریس گرامون، با تبیین میزان هماهنگی فرم آیات و نقش آن در رساندن مضمون و تأثیر بر مخاطب، به خوانش و تحلیل هماهنگی آوایی در القای معنا دست یابد. ازاین‌رو به بررسی شاخصه‌های موسیقایی آیات دو سوره هود و یوسف، به‌ویژه واکه‌ها و همخوان‌ها به شیوه توصیفی- تحلیلی پرداخته و این نتیجه حاصل شده است که تکرار واکه‌ها و همخوان‌ها در آیات قرآن کریم، به انتقال مقصود کمک کرده و مخاطب را بیش از پیش به سوی کشف القای معنا رهنمون می‌سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Function of Phonetic Harmony in Inducing Meaning Based on Morris Gramon’s theory (Case study: Sūras of Hūd and Yūsuf)

نویسندگان [English]

  • Sudabeh Muzaffari 1
  • Kaveh Rahimi 2
1 Assistant Professor, Kharazmi University, Tehran
2 Ph.D. Student, Kharazmi University, Tehran
چکیده [English]

The Holy Qur’an enjoys amazing literary beauty and linguistic and musical structures. Among the manifestations of the inimitability of this Divine Book is the repetition of consonants and vowels, which conveys certain meanings to the audience under the name of phonetic harmony, and in addition to uplifting the prominence of the Divine word, leads to more audience attraction. The present article tries to achieve the perusal and analysis of phonetic harmony in the induction of meaning by explaining the degree of harmony of the verses form and its role in conveying the theme and impact on the audience based on Morris Gramon’s theory. Therefore, the musical characteristics of the verses of the two sūras of Hūd and Yūsuf, especially the vowels and consonants in a descriptive-analytical way, and it was concluded that the repetition of vowels and consonants in the verses of the Holy Qur’an helped convey the intention and leads the audience more to the discovery of meaning induction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Qur’an
  • phonetic harmony
  • meaning induction
  • Morris Gramon
  1. قرآن کریم.
  2. آلوسی، سید محمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  3. ابن عاشور، محمد‌بن طاهر (1984)، تفسیر التَّحریر والتَّنویر، تونس: الدَّار التونسیة للنشر.
  4. انیس، ابراهیم (1979)، الأصوات اللغویة، قاهره: نهضة مصر.
  5. ثمره، یدالله (1368)، آواشناسی زبان فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  6. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1383)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، تهران: المکتبة المرتضویة.
  7. زمخشری، محمودبن عمر (1430ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالمعرفة.
  8. زیبائی، منیر؛ سیدی، سید حسین (1398)، «تحلیل ساختاری عنصر جهاد و پیکار با نفس در سوره یوسف با تأکید بر ساختار آوایی»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، سال هشتم، پیاپی پانزدهم، ص 138-123.
  9. شاذلی، سیدبن قطب (1423ق)، فی ظلال القرآن، قاهرة: دار الشروق.
  10. شنقیطی، محمد (1408ق)، معارج الصعود إلی تفسیر سورة هود، جدَّة: بی‌نا.
  11. صابونی، محمدعلی (1422ق)، صفوة التفاسیر، طهران: نشر احسان.
  12. صفوی، کوروش (1383)، زبان‌شناسی به ادبیات (شعر)، تهران: سوره مهر.
  13. صفوی، کوروش (1390)، از زبان‌شناسی به ادبیات (شعر)، تهران: سوره مهر.
  14. صهبا، فروغ (1384)، «مبانی زیبایی شناسی شعر»، مجله علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، دوره 22، شماره 3، ص 109-90.
  15. طبَّاره، عفیف عبدالفتاح (1386)، داستان پیامبران در قرآن، تهران: نشر احسان.
  16. عباس، حسن (1998)، خصائص الحروف العربیة ومعانیها، دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
  17. فراستخواه، مقصود (1376)، زبان قرآن، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  18. قویمی، مهوش (1383)، آوا و القا: رهیافتی به شعر اخوان ثالث، تهران: هرمس.
  19. مارتینه، آندره (1380)، تراز دگرگونی آوایی، ترجمه هرمز میلانیان، تهران: هرم.
  20. مدرسی، سید محمدتقی (1419)، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین.
  21. معرفت، محمدهادی (1373)، تناسب آیات، ترجمه عزت‌الله مولایی‌نیا همدانی، قم: بنیاد معرفت اسلامی.
  22. هاشمی، سید احمد (1386)، جواهر البلاغة، طهران: الهام.