تحلیل رابطه میان محتوا و ساختار در داستان حضرت عیسی (ع) تأملی در کاربست شگردهای زبانی متفاوت در شیوه روایت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

تحلیل شگردهای زبانی- روایی هر داستانی، زمینه فهم دقیق لایه‌های پنهان آن را فراهم می‌کند. این شیوه متن‌کاوی، در درک ابعاد داستان‌های قرآنی نیز می‌تواند کارآیی داشته باشد. این پژوهش با روش تحلیل محتوا، داستان حضرت عیسی (ع) را از این منظر بررسی نموده و کوشیده به این پرسش پاسخ گوید که از نگاه قرآن کریم، بستر لغزندگی جامعه در آن دوره چه بوده و به‌منظور پرهیز از آن، چه شگردهای زبانی- روایی متفاوتی در شیوه روایت به‌کار رفته است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد محور اصلی داستان حضرت عیسی (ع)، نفی صفت ربوبیت از اوست و به‌منظور پیشگیری از این کج­روی، در آیات مربوط به زندگی آن حضرت، در مقایسه با دیگر پیامبران، شگردهای زبانی- روایی منحصر به‌فردی موضوعیت پیدا کرده است. شرح دوره جنینی و زایمان مادر، افزودن عبارت «ابن مریم» همراه با نام وی، برجسته‌سازی سبکی در گفت‌وگوی او با خداوند، تکرار «باذن الله» در تبیین معجزات او، ازجمله این شگردهای ویژه است که این روایت را از دیگر روایت‌های قرآنی متمایز نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relation between Content and Structure in the Story of Prophet Jesus (A.S.) A Reflection on the Application of Different Language Techniques in the Narrative Method

نویسندگان [English]

  • Ali Salimi 1
  • Nabiullah Pakmanesh 2
1 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Ph.D. Graduate, Department of Arabic Language and Literature, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Analyzing the linguistic-narrative techniques of every story provides the ground for a detailed understanding of its hidden layers. This method of text analysis can also apply to understanding the dimensions of Qur'anic stories. Using the method of content analysis, this research examines the story of the prophet Jesus (A.S.) from this point of view and tries to answer the question as to from the perspective of the Holy Qur'an, what the blunder ground of the society was in that period, and in order to avoid it, what different linguistic-narrative techniques has been used in the narration method. The results of the research show that the main pivot of the story of the prophet Jesus (A.S.) is the denial of the attribute of Lordship to him, and in order to prevent this deviation, in the verses related to the life of his holiness, compared to other prophets, unique language-narrative techniques have found relevance. The description of the fetal period and the mother's childbirth, the addition of the phrase "Ibn-i Maryam" (Maryam's son) along with his name, highlighting the style of his conversation with God, the repetition of "by Allah's leave" in explication of his miracles, are among these special techniques that distinguish this narration from other Qur'anic narrations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Holy Qur'an
  • prophet Jesus (A.S.)
  • Ibn-i Maryam
  • the story of the prophets
  • language techniques
  1. قرآن کریم.
  2. آلوسى، سیدمحمود (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  3. ابن عاشور، محمدبن طاهر (بی‌تا)، التحریر و التنویر، بی‌جا: بی‌نا.
  4. اختیاری، حامد و دیگران (1385)، فیزیولوژی گایتون- گانونگ- لوی، تهران: کتاب میر.
  5. جوادی آملی، عبدالله (1388)، تفسیر تسنیم، قم: نشر اسراء.
  6. زحیلى، وهبةبن مصطفى (1418ق)، التفسیر المنیر فى العقیدة و الشریعة و المنهج، بیروت- دمشق: دار الفکر المعاصر.
  7. زمخشرى، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
  8. سحابی، یدالله (1351)، خلقت انسان، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  9. طباطبایى، سید محمدحسین (1374)، المیزان فى تفسیر القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  10. طباطبایى، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  11. مترجمان (1360)، ترجمه مجمع‌البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات فراهانى.
  12. مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.