«جوامع الجامع» و «کشّاف» در نگاه تطبیقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

این نوشتار در صدد مقایسه‌اى گذرا میان تفسیر «الکشاف» اثر ز مخشرى و «جوامع الجامع» اثر طبرسى است. تفسیر جوامع الجامع طبرسى که به تأسى از تفسیر کشاف ز مخشرى به تحریر درآمده است در عین عنایت به کشاف مطالب مهمى بر آن افزوده و موضوعاتى از آن را نیز پالوده و در نتیجه جوامع الجامع نه خلاصه‌اى از کشاف بلکه تفسیر مستقل و داراى دیدگاه‌هاى مخصوص به خود مى‌باشد.
نویسنده، پس از شرح حال اجمالى و تألیفات علامه طبرسى و زمخشرى و علّت نگارش تفسیر جوامع الجامع، به مصححان جوامع الجامع و ترجمه‌هاى موجود آن اشاره کرده است. سپس به سنجش تطبیقى دو تفسیر در عرصه‌هاى فقهى، کلامى، علوم قرآنى، مباحث لغوى و ادبى، اسباب نزول، به همراه ذکر نمونه‌هاى پرداخته است در ادامه نیز نقد استحسان‌هاى تفسیرى زمخشرى، نقد طبرسى بر بعضى از اظهارات زمخشرى و دلایل گرایش طبرسى به کشاف آمده است. در بحثهاى فقهى نظر زمخشرى که پیرو فقه حنفى است و دیدگاه طبرسى که شیعى مذهب است با هم تفاوت دارند، چنان که بحثهاى کلامى نیز گرایش اعتزالى زمخشرى و گرایش شیعى طبرسى آن دو را به گزینش دو نظریه مخالف سوق داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Glance at “Jawami’al-Jami’” and “Al-Kashshaf”

نویسنده [English]

  • Muhammad Hasan Gazari
چکیده [English]

The two significant tafsirs, “Jawami’al-Jami’” of Shaykh Tabrisi and “Al-Kashshaf” of Zamakhshari are compared in this article. Tabrisi has written his “Jawami’” after having accessed to “Kashshaf”. In this comparison, the literary, lexical, rhetorical, theological, and legal views of these two eminent interpreters have been compared with each other.

پژوهش های قرآنی
دوره 8، 29-30 - شماره پیاپی 29
ویژه علامه طبرسی
مرداد 1381
صفحه 172-189

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار