مبانى فهم قرآن در نگاه امام على (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

 بررسى مبانى فهم قرآن از دیدگاه امام على(ع) است. فهم زبان قرآن، مانند هر زبان دیگرى، نیازمند ابزار، قواعد و متکى بر مبانى‌اى است، شمارى از این مبانى در کلمات امام على(ع) بیان شده است. نویسنده، پس از اشاره به رابطه تنگاتنگ امام على(ع) با پیامبر(ص( و جریان موج‌آساى وحى بر کرانه وجود على(ع) و امتیازیابى او بر سایر اصحاب و خویشان پیامبر(ص(، به فهم‌پذیرى قرآن در دو نگاه اثباتى و نفى مى‌پردازد و بر آن است که امام على(ع) قرآن را کتاب فهم‌پذیر مى‌شناخته، البته با ابزارهایى که براى فهم آن لازم است. این ابزارها عبارتند از: تفسیر قرآن با قرآن، فهم قرآن در پرتو سنّت و بیان اهل بیت(ع)، کثرت‌پذیرى فهم قرآن - که برآیند تأویل‌پذیرى و چند وجهى بودن قرآن است و در نتیجه خروجى آن، قراءت‌هاى همساز و ناهمساز است - . امام على(ع) ضمن ممکن و رواشمردن قراءت‌هاى متکثر و همساز و باطل شمردن قراءت‌هاى مختلف و ناهمساز، پلورالیزم تفسیرى را مردود مى‌شمارد و تنها یک قراءت و فهم را رسمى و ارزشمند مى‌داند و دیگر قراءتها را نه تنها غیررسمى، بلکه تهى از ارزش و اعتبار مى‌داند. در ادامه، نویسنده براساس اخبار رسیده از امام على(ع)، معیار گزینش فهم درست از نادرست را در سه محور: محکمات قرآن، سنّت نبوى و سنت و سیره اهل بیت(ع) ذکر مى‌کند و به ذکر مثالهایى مى‌پردازد. در پایان نیز به رابطه "قراءتهاى ناهمساز" با "انتظار از قرآن" و جاودانگى آموزه‌هاى قرآن اشاره مى‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Foundations of Understanding the Qur'an in Imam Ali's view

نویسنده [English]

  • Sayyid Husayn Hashemi
چکیده [English]

This article seeks to discuss the factors, tools, and the criteria of understanding the Qur'an from the viewpoint of Imam Ali(a.s). In the first part, it introduces the Qur'an as an understandable book and in the second, it talks about the factors and tools of understanding the Qur'an which include the Qur'an, tradition, and the words of Ahlul Bayt (a.s).
It then Touches upon the Qur'an's capabilities and its flexibilty to various and multitude  understandings and, dividing numerous understandings into consistent and incostistent, it  contends that the Qur'an only tolerates the consistent understandings. So, among various understandings only one is correct, and others are incorrect. The origin of inconsistent is the kind of view and expectation that the interpreter has toward the Qur'an. In the end, the criterion for selecting a correct understanding among incorrect ones is introduced.