نقد مقاله «پیمان الست و نقد دیدگاه‌های مفسران درباره آیه میثاق»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران

3 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل

چکیده

«آیات ألست» که به‌عنوان «آیه میثاق» شناخته می‌شود، از دشوارترین و پیچیده‌ترین آیاتی است که در میان مفسران به اختلاف تفسیر شده است. مقاله «پیمان الست و نقد دیدگاه‌های مفسران... » از جمله نوشتارهایی است که تلاش نموده بر اساس آخرین تحقیقات و پژوهش‌ها در خصوص تفسیر «آیات ألست»، دیدگاه برگزیده خود را عرضه نماید. با این حال به‌نظر می‌رسد آنچه به‌عنوان نظریه «عالم شهود» ارائه شده، با نقدهای جدّی روبه‌رو است؛ به‌گونه‌ای که پذیرش این دیدگاه را دچار مشکل می‌کند. ازاین‌رو پژوهش انتقادی حاضر تلاش دارد با تحلیل محتوای مقاله مذکور، ضمن بیان نقاط قوت و ضعف آن، راه برون‌رفت از پیچیدگی‌ها و معضلات فهم و تفسیر آیات محل بحث را روشن نماید. تدبر و تأمل در فرازها و مفردات آیات، مهم‌ترین شرط فهم قرآن است؛ شرطی که مقاله مورد اشاره با وجود توجه به آن،‌ در مقام عمل، کمتر به مقصود واقعی آن توفیق یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critique of the Article “The Covenant of Alast and Critique of the Interpreters’ Viewpoints about the Verse of Covenant”

نویسندگان [English]

  • Mohsen Nouraei 1
  • Sayyid Husayn Karimpour 2
  • Muhammad Hadi Yadullahpour 3
1 Faculty member at University of Mazandaran
2 Ph.D. Student, Mazanderan University
3 Associate Professor, Mazanderan University
چکیده [English]

The “verses of alast”, which are known as the “verse of covenant” (āyat al-mīthāq) are among the most difficult and complicated verses that the interpreters are divided over its interpretation. The article, “The Covenant of Alast and Critique of the Interpreters’ Viewpoints …” is among the writings that have attempted to present their select viewpoint based on the latest investigations about the interpretation on “alast verses”. Nevertheless, it seems what is presented as the “realm of divine vision” is facing serious criticisms, to such an extent that it makes this viewpoint hard to accept. Thus, the present critical tries, with an analysis of the content of the above-mentioned article and while stating its strengths and weaknesses, to clarify the way to disengage from the complexities and difficulties of understanding and interpreting the verses in question. Deliberation and pondering on the phrases and single words of the verses is most important requisite for understanding the Qur’an; a requisite that the above-mentioned article has not been quite practically capable of achieving its real intention, despite paying attention to it.

مراجع

1. ابن‌بابویه، محمدبن علی؛ ‏‏التوحید، قم،‏ جامعه مدرسین، ‏1398ق.
2. ابوالسعود، محمدبن محمد؛ ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم، بیروت،‏ دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
3. پورجوادی، نصرالله؛ دو مجدّد (پژوهش‌هایی درباره محمد عزّالی و فخر رازی)، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1381ش.
4. تیمی، اسماعیل‌بن محمد؛ الحجة فی بیان المحجة، ریاض، دارالرایة، 1419ق.
5. ثبوت، اکبر؛ «نقد و بررسی‌: پاسخی به نقد ‌نقد»، کتاب ماه فلسفه‌، شماره 27، 1388، 29-3.
6. جوادی آملی، عبدالله؛ تفسیر تسنیم،قم، مرکز چاپ اسراء، 1392ش.
7. ــــــــــــــــ ؛ دروس تفسیر، سوره اعراف، پایگاه اینترنتی بنیاد علوم وحیانی اسراء، http://portal.esra.ir/.
8. حسینی، ناصربن الحسن؛‏ حِکَم الفصوص و حِکَم الفتوحات المسمی مجمع البحرین فی شرح الفصین، قاهره، دار الآفاق العربیة، بی‌تا.
9. حقی بروسوی، اسماعیل؛ تفسیر روح البیان، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
10. رضایی اصفهانی، محمدعلی؛ منطق تفسیر قرآن، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، 1385ش.
11. زمخشری، محمود؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‏، بیروت‏، دار الکتاب العربی، ‏1407ق.
12. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن؛ الإتقان فی علوم القرآن، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1974م.
13. شبر، سید عبدالله؛‏‏ تفسیر القرآن الکریم‏، بیروت‏، دار البلاغة للطباعة و النشر، 1412ق.
14. شعرانی،‏ عبدالوهاب؛ البحر المورود فی المواثیق و العهود، قاهرة، مکتبة الثقافة الدینیة، ‏1424ق.
15. طبری، محمدبن جریر؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت،‏ دارالمعرفه‏، ‏1412ق.
16. طوسی، محمدبن حسن‏؛ التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت‏، دار احیاء تراث عربی‏، بی‌تا.
17. کریم‌پور، سید حسین؛ نورائی، محسن؛ «بررسی فقه‌الحدیثی روایات اظلّه و اشباح»، مطالعات فهم حدیث، سال دوم، شماره اول، پیاپی 3، 1394، 73-51.
18. مصطفوی، حسن؛ ‏التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، بیروت- قاهره‏، دار الکتب العلمیة، 1430ق.
19. مغنیه، محمدجواد؛ تفسیر الکاشف‏، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1424ق.
20. نیشابوری، حسن‌بن محمد؛ تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان‏، بیروت‏، دارالکتب العلمیه، ‏1416ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار