ارزیابی دیدگاه محمد شحرور در مبانی فهم و تفسیر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه الزهراء

2 استاد دانشگاه الزهراء

چکیده

بررسی آراء نواندیشان معاصر در حوزه مسائل قرآنی، موضوعی درخور اهتمام است. محمد شحرور از نواندیشانی است که با قرائت ایدئولوژیک از نص، نگاهی نو به موضوعات قرآنی دارد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، بر آن است که مبانی فکری محمد شحرور را در نگرش وی به فهم آیات قرآن، با استناد به آثار او مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شحرور با تقسیم‌بندی قرآن به آیات رسالت و نبوّت، نسبی بودن فهم قرآن، شواهد تاریخی دانستن برخی از آیات و تأویل‌گرایی، به دنبال قرائت نو از نصوص قرآنی بوده است. شحرور با تکیه بر تاریخی­نگری، حکم حجاب و احکام کنیزان را برای این دوره ندانسته و در این زمینه به مصادیق جدید همچون حدّ ادنی و اعلی برای پوشش و ازدواج مِسیار تصریح می‌نماید. دیدگاه‌های شحرور درباره قرآن، به دلیل استفاده از مبانی ناکارآمد، کاربست فهم تجربی دین و استفاده سلیقه‌ای و غیرعلمی از آیات، با چالش‌های جدی مواجه است، ازاین‌رو نمی‌توان دیدگاه او را در فهم و تفسیر قرآن حجّت دانست.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Appraisal of Muhammad Shahrur’s Viewpoint on the Principles of Comprehension and Interpretation of the Holy Qur’an

نویسندگان [English]

  • Fereshteh Mo’tamed Langrudi 1
  • Fathiyeh Fattahizadeh 2
1 Ph.D. Student, Al-Zahra University
2 Professor, Al-Zahra University
چکیده [English]

Study of the opinions of the contemporary neoterists in the field of Qur’anic issues is a noteworthy topic. Muhammad Shahrur is among the neoterists who, with an ideological version of revealed text, has a new perspective about the Qur’anic topics. Enjoying a descriptive-analytical method, the present article is intended to critically review Muhammad Shahrur’s thought principles in his attitude toward comprehending the verses of the Qur’an with reference to his works. The research findings show that by dividing the Qur’an into verses of Apostleship and Prophecy, relativity of comprehending the Qur’an, considering some verses as being historical, and hermeneuticism, Shahrur has been looking for a new version of the Qur’anic texts. Similarly, with reliance on historicism, Shahrur has not viewed the rulings of hijab and handmaids as applicable to this period and accordingly asserts new evidences such as the lowest and highest limits for covering and misyar (ambulant) marriage. Shahrur’s viewpoints about the Qur’an are facing serious challenges due to his use of inefficient principles, application of experimental comprehension of religion, and personal and unscholarly use of the verses; thus, his viewpoint cannot be taken as authorized in comprehension and interpretation of the Qur’an.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shahrur
  • historicity of revealed text (naṣṣ)
  • relativism
  • hermeneuticism
  • comprehension of the Qur’an

مراجع

1. ابن جوزی، أبوالفرج عبدالرحمن (1418ق)، کشف المشکل من حدیث الصحیحین، تحقیق: علی حسین الوّراب، ریاض: دارالوطن.
2. ابن عاشور، محمدبن طاهر (بی­تا)، التحریر و التنویر، بی­جا: بی­نا.
3. بابایی، علی اکبر و همکاران (1388)، روش­شناسی تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
4. بخاری، محمد‌بن اسماعیل(1423ق)، صحیح البخاری، بیروت: دار ابن کثیر.
5. بهرامی، محمد (1386)، «قرائت‌های نو از آیات حجاب»، پژوهش‌های قرآنی، سال 13، شماره 51 و 52، صص 61-38.
6. حرانى، حسن‌بن على‌بن شعبه (1404ق)‏، تحف العقول‏، تحقیق: على اکبر غفارى، قم: جامعه مدرسین.
7. حرب، علی (2005)، هکذا إقرا ما بعد التفکیک، بیروت: مؤسسه العربیه.
8. خطیب (1417ق)، سدّ باب اجتهاد، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
9. دهقان سیمکانی، مهدی و همکاران (1396)، «تناسب میان حکم و موضوع با نگاهی به کارکرد ابزاری عرف»، جستارهای فقهی و اصولی، سال سوم، شماره هفتم، صص 81-107.
10. زحیلی، وهبه (1428ق)، قضایا الفقه و الفکر المعاصر، دمشق: دار الفکر.
11. زمانی، محمد حسن (1385)، مستشرقان و قرآن، قم: بوستان کتاب.
12. زمخشری، محمود‌بن عمر(1407ق)، کشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
13. شحرور، محمد (1994)، الدولة و المجتمع، دمشق: دار الأهالی.
14. ــــــــــــ (2000)، نحو اصول جدیده للفقه الإسلامی؛ فقه المرأة، دمشق: دار الأهالی.
15. ــــــــــــ (2008)، تجفیف منابع الإرهاب، دمشق: دار الأهالی.
16. ــــــــــــ (2010)، القصص القرآن قراءة معاصره، بیروت: دار الساقی مع مؤسسه الدراسات الفکریة المعاصره.
17. ــــــــــــ (بی­تا)، الکتاب و القرآن قراءة معاصره، دمشق: الأهالی للطباعة و النشر و التوزیع.
18. طباطبایی، سید محمدحسین (1372)، اصول و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
19. عسقلانی، ابن حجر (1379ق)، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفه.
20. کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، محقق: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
21. مطهری، مرتضی (1379)، مسأله شناخت، تهران: صدرا.
22. معرفت، محمدهادی (1428ق)، التمهید فی علوم القرآن، چاپ دوم، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
23. نجار، علی (1381)، اصول و مبانى ترجمه قرآن‏، رشت: کتاب مبین.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار